Phiên bản Diablo trên mobile thất bại từ cái nhìn đầu tiên, một lần nữa chứng minh những gì Steve Jobs nói 20 năm trước là đúng

Steve Jobs bị vô số cá nhân, thậm chí cả con gái ông cũng chỉ trích rằng ông là một gã điều hành lạnh lùng, vô tâm. Điều đó đúng, nhưng không để làm lu mờ được sự thật: Jobs là một thiên tài biết nhìn xa trông rộng. Vào thời điểm của 20 năm trước, lời nói của Jobs là chỉ đơn thuần là những phân tích thị trường hiện tại.

Nhưng khi áp dụng nội dung ấy vào hoàn cảnh của 20 năm sau, cũng vẫn những từ ngữ ấy, ta đọc lại và thấy rằng đó là lời sấm truyền, lời tiên đoán có thể áp dụng được vào bất kì công ty khổng lồ nào. Mời bạn xem video trước khi đọc về case-study mới nhất đang làm mưa gió tất cả các trang tin tức:

Blizzard, gã khổng lồ làng game với thâm niên 27 năm trong ngành, là cha đẻ của ba huyền thoại bất tử là StarCraft, WarCraft và Diablo. Trong suốt nhiều năm, họ không có sản phẩm mới mà chỉ tạo ra nguồn thu chính là từ ba tượng đài nêu trên. Phong cách bình cũ rượu mới nhưng một khi uống là say, khiến bao thế hệ game thủ mê đắm từng cú click chuột, dù cho có click đến cả triệu lần chỉ vào một mục tiêu nhàm chán, không đổi suốt hàng chục năm.

Nhưng Blizzard đã có một động thái sai lầm.

Tại hội chợ BlizzCon – hội chợ thường niên do Blizzard tổ chức cho cộng đồng fan của mình nhằm quảng bá sản phẩm mới, giao lưu với game thủ - họ công bố phiên bản mobile cho tựa game lâu đời Diablo. Động thái sai lầm của họ được cấu thành bởi những bước đi không thể chấp nhận được:

- Toàn bộ event của Blizzcon được chiếu trực tiếp trên Internet, không có lý gì để một người bình thường phải bỏ tiền ra mua vé để đến tận nơi xem tận mắt cả, trừ những fan trung thành. Vậy mà cộng đồng fan trung thành của họ đa số là chẳng bỏ lỡ lần Blizzcon nào.

- Tại hội chợ Blizzcon, gần như toàn bộ người tham dự là những game thủ PC gạo cội, hàng chục năm gắn bó với game trên nền tảng máy tính. Phần lớn cộng đồng này dè bỉu nền tảng mobile vì cấu hình yếu, màn hình quá nhỏ hạn chế khả năng chơi game, game mobile luôn luôn có yếu tố pay-to-win – cứ nạp tiền vào là tự động thắng. Một hình thức vắt sữa bị cả làng game khinh bỉ.

Cosplay "người chơi game PC không có cuộc sống đời tư" ngay trên sân khấu Blizzcon, vẫn được toàn bộ cộng đồng đón nhận nhiệt liệt.

- Tại Blizzcon, đội ngũ Diablo ra mắt bản Diablo Immortal phát hành riêng cho nền tảng mobile. Và như một cú tát vào mặt các game thủ lão làng nhiều năm "hiến máu" cho Blizzard, đây không phải game do chính Blizzard làm ra. Họ thuê một công ty Trung Quốc sản xuất. Công ty này làm mới lại đồ họa các game Trung Quốc đã cũ và có sẵn trên thị trường khác, cộp mác "Diablo" và công bố.

Và như một lời xỉ vả cuối cùng vào cộng đồng tràn trề thất vọng đang khóc trong lòng ở phía dưới khán đài, họ cợt nhả hỏi lớn "Các bạn không có điện thoại à?". Chúng tôi có điện thoại thì có nghĩa là chúng tôi thích chơi thứ game rẻ tiền, sinh ra để hút máu game thủ vừa công bố sao?

Đội ngũ quản lý mảng Diablo cố gắng giảm thiểu thiệt hại bằng cách rất ư "hiệu quả": xóa comment chỉ trích của người dùng.

Một loạt những bước đi sai lầm nhưng dễ hiểu. Steve Jobs đã đúng.

Trong đoạn video ngắn cắt ra từ bài phỏng vấn "The Lost Interview – Đoạn Phỏng vấn Bị mất", ta thấy Jobs nói về sự sụp đổ của Xerox, khi hãng đang nắm vị thế độc quyền trên thị trường. Tình thế đó đúng với cả Apple dưới triều đại của Tim Cook, và giờ ta có ví dụ mới: sự suy đồi của Blizzard dưới thời CEO mới.

Trong thời gian vừa qua, một loại những cái tên gạo cội từng dẫn dắt Blizzard rũ áo ra đi: Năm 2016, Chris Metzen rời Blizzard sau 20 năm dài cống hiến; đầu năm 2018 này, CEO Michael "Mike" Morhaime rời ghế chủ tịch và CEO, nhường quyền hành cho J. Allen Brack. Tròn một tháng sau khi Mike rời Blizzard, gã khổng lồ làng game ngã vào một cái hố sâu chưa biết bao giờ bò ra được.

Blizzard độc bá thị trường ARPG bằng siêu phẩm Diablo – bất kì, và tôi nhấn mạnh vào chữ BẤT KÌ, sản phẩm ARPG nào sau này đều đi kèm dòng quảng cáo, các dòng review sản phẩm là "cho người chơi cảm giác giống Diablo". Diablo đã từng vĩ đại vậy đó. Không chỉ riêng tựa game RPG chặt chém này, các game khác – đơn cử là ba tượng đài nêu trên – đều có vị thế như vậy.

Chưa thể gọi đây là bước đi giết chết Diablo được, bởi lịch trình phát triển game của hãng vẫn còn dài. Sự việc Blizzard bị chỉ trích công khai và mạnh mẽ đến vậy mới là lần đầu tiên trong lịch sử BlizzCon. Thế nhưng những chứng cứ cho thấy một triều đại lung lay dễ sụp đổ cứ ngày một nhiều, ta không khỏi thắc mắc về tương lai đen tối của Blizzard.

Theo lời phân tích của Steve Jobs, một khi đã nắm thế áp đảo và có vị thế ít nhiều độc quyền trên thị trường, các công ty công nghệ sẽ tăng trưởng chậm lại và quyền hành nhiều khả năng rơi vào tay các chuyên gia marketing hay sales. Bộ máy điều hành mới có thể giúp công ty mở rộng địa bàn hoạt động, đánh vào các thị trường khác để thu thêm lợi nhuận nhưng lại hiểu biết hạn chế về kĩ thuật làm game, về cộng đồng game tồn tại nhiều năm. Trong khi đó, các kỹ sư đứng sau sản phẩm thì mất dần ảnh hưởng lên chính sản phẩm tay mình làm ra.

Một sự tương đồng đến giật mình.