Quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận Bitcoin sắp vỡ nợ?

Mới đây, câu chuyện Elon Musk chỉ trích Warren Buffett chẳng biết gì về tiền số khi huyền thoại đầu tư xứ Omaha này nhận định Bitcoin chẳng có giá trị gì và dù có tăng giá đến đâu cũng không mua.

Trong khi câu chuyện tranh cãi về vai trò của Bitcoin đang căng thẳng thì quốc gia đầu tiên công nhận Bitcoin làm tiền tệ hợp pháp trong giao dịch lại đang sắp vỡ nợ.

Cụ thể, Tổng thống Nayib Bukele của El Salvador thay vì vay tiền từ Quỹ tiền tệ quốc tế cũng như những tổ chức tài chính, ngân hàng có tiếng thì lại cố gắng chào bán trái phiếu phát hành bằng đồng Bitcoin nhằm đổi lấy 1 tỷ USD nguồn vốn. Vậy nhưng đã 5 tháng trôi qua mà chẳng có lấy 1 nhà đầu tư nào quan tâm trong khi quốc gia này phải trả lãi đáo hạn 800 triệu USD khoản nợ cũ vào đầu năm 2023.

Trái phiếu của El Salvador giảm giá tương tự như những quốc gia đang có giao tranh quân sự

Tồi tệ hơn, IMF từ chối cung cấp thêm các khoản vay mới cho El Salvador do lo ngại ảnh hưởng tiêu cực từ việc công nhận Bitcoin làm đồng tiền hợp pháp sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế cũng như sự minh bạch của hệ thống tài chính.

Trên thực tế, sau giai đoạn hứng khởi vì công nhận tiền số là hợp pháp, El Salvador đang phải đối mặt rủi ro vỡ nợ đến gần bởi các nhà đầu tư cũng như những tổ chức tài chính lớn từ chối mạo hiểm chấp nhận ý tưởng này.

Trong tháng 4/2022, giá trái phiếu đang lưu hành của El Salvador đã giảm 15,1%, tức là chỉ kém trái phiếu Ukraine trong thời gian qua về kỷ lục mất giá. Trái phiếu đáo hạn năm 2032 của El Salvador hiện nay được chào bán với mức lợi suất lên đến 24% nhưng cũng chẳng có ai dám mua.

Theo hãng tin Bloomberg, các nhà đầu tư từ chối mua trái phiếu quốc gia này vì đang chuẩn bị cho viễn cảnh El Salvador vỡ nợ khi họ liều lĩnh chấp nhận tiền số.

Cái giá của nhận Bitcoin

Năm 2021, El Salvador đã từ chối tiếp tục đàm phán với IMF cho các khoản vay mới, đồng thời chấp nhận sử dụng tiền số. Tuy nhiên động thái này lại khiến các nhà đầu tư từ bỏ cổ phiếu của El Salvador với lo lắng không đảm bảo được khả năng thanh toán cũng như sự độc đoán của chính phủ nước này trong vấn đề tiền số.

Hiện giá trái phiếu đang lưu hành của Al Salvador đã xuống thấp đến 78 cent, qua đó cho thấy sự mất kiên nhẫn của giới đầu tư quốc tế.

Trái phiếu của El Salvador đang mất giá nghiêm trọng

"Nếu ngài Tổng thống Bukele không thể huy động vốn trên kênh tín dụng quốc tế truyền thống thì họ lấy gì mà trả nợ cũ được đây?", giám đốc Jared Lou của hãng William Blair Investment chỉ trích.

Mặc dù việc huy động trái phiếu bằng Bitcoin không nhất thiết phải dùng để thanh toán khoản nợ cũ đáo hạn vào tháng 1/2023 nhưng nếu thành công sẽ tạo bàn đạp để Al Salvador tiếp tục vay vốn cho tương lai, đồng thời mở ra kỷ nguyên mới cho tiền số.

Theo kế hoạch, Al Salvador dự định thu hút những người hâm mộ đến đây để tạo nên một "Thành phố Bitcoin" (Bitcoin City), nơi thực hiện đào tiền số dùng nguồn năng lượng nhiệt điện từ một núi lửa gần đó.

Tuy nhiên, IMF lại phản đối kế hoạch này vì chúng tiềm ẩn nguy cơ quá cao cho hệ thống tài chính. Thông thường IMF sẽ là lựa chọn cuối cùng để các nước vay tiền, thế nhưng chính tổ chức này đã phải hoãn đàm phán với El Salvador để xem xét lại các rủi ro về quyết định chấp nhận tiền số.

Tháng 2/2022, tổ chức Fitch đã hạ xếp hạng tín nhiệm của El Salvador xuống mức "CCC" với lý do nền kinh tế này đang phụ thuộc quá nhiều vào các khoản vay ngắn hạn, có nguồn tài chính hạn chế và gánh nặng nợ công được dự tính lên đến 87% GDP trong năm nay.

Tồi tệ hơn, việc Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) nâng lãi suất càng khiến người dân El Salvador gặp khó do chi phí nhập khẩu nhu yếu phẩm, lương thực, năng lượng tăng cao.