Tại sao sâu bướm lại nối đuôi nhau đi như thế này?

Nhiều khả năng là bạn đã thấy hình ảnh này: một đàn sâu bướm nối đuôi nhau thành một hàng dài. Chúng đang đóng phim Con Rết Sâu Bướm – The Caterpillar Centipede? Chúng đang cùng hát bài một đoàn tàu và nối đuôi nhau đi chơi? Chúng đang xếp hàng lên lớp? Bạn đừng lo, khoa học có câu trả lời đây.

Đây là một phần vòng đời của loài sâu bướm Thaumetopoea pityocampa, chúng chủ yếu sống tại vùng Địa Trung Hải, Bắc Phi và một số vùng Trung Đông, Nam Âu. Mùa đông đang dần ấm lên khiến cho loài sâu bướm này sống dịch dần lên phía Bắc.

Mặc dù là lũ sâu bướm này khi di chuyển, để lại một hàng dài chất pheromone – chất báo tín hiệu, hấp dẫn sinh dục ở côn trùng nhưng lũ sâu bướm này đang không tìm một chỗ đất rộng để mà giao phối. Chúng đang hướng tới một địa điểm thích hợp để tự chôn mình xuống đất, tạo kén, sẵn sàng cho bước tiến hóa tiếp theo. Con này nhìn vào mông con kia để di chuyển, con đầu đàn thường là một con cái.

Theo nghiên cứu của giáo sư Terrence D. Fitzgerald, chuyên gia sinh học tại Đại học Bang của New York tại Cortland, một hàng dài sâu bướm này có thể chứa tới 300 cá thể. Nhà côn trùng học người Pháp, ông Jean-Henri Fabre cũng đã viết trong cuốn sách xuất bản năm 1916 của mình, về hành vi kì lạ của loài sâu bướm như sau:

"Chúng xếp thành một hàng duy nhất, một hàng liền mạch không dứt, con này lại ghé sát đầu mình vào phần mông của con phía trước. Đến những nhà hiền triết Hy Lạp xếp hàng đi tới lễ Eleusinian có được một hành lối trật tự như thế".

Ông Fabre đã thử nghiệm thêm bằng cách dẫn chúng đi thành một vòng, để xem con đầu đàn mát bao lâu để nhận ra mình đang đi sai đường. Ông nghĩ rằng chỉ khoảng vài phút hoặc vài tiếng là chúng nhận ra thôi. Nhưng ông đã nhầm: chúng đi thành vòng tròn tới hơn một tuần liền!

"Con đầu đàn chẳng có đầu óc, không còn tự do mà cũng chẳng còn ý chí; nó đã trở thành một cỗ máy", ông viết.