Thí nghiệm vừa ngủ vừa lái xe: Các nhà khoa học đang “hợp nhất” giấc mơ Lucid vào thế giới thực tại của con người

Nếu bạn đã từng có một đêm mất ngủ, sau đó phải dậy sớm để đi học hoặc đi làm, bạn sẽ ước mình có thể vừa lái xe vừa ngủ. Nhưng đừng bao giờ dại dột làm điều đó, ít nhất là ở thời điểm này, bởi:

Thống kê cho thấy cứ 5 vụ tai nạn giao thông gây chết người thì có 1 vụ xảy ra do lái xe buồn ngủ. Chỉ tính riêng ở Mỹ, đã có hơn 100.000 vụ tai nạn xảy ra mỗi năm, khiến 1.500 người chết và 71.000 người khác bị thương do tài xế ngủ gật sau vô lăng.

Các nghiên cứu cho thấy lái xe trong trạng thái buồn ngủ ngay lập tức đặt bản thân bạn và những người xung quanh vào nguy cơ tai nạn cao gấp 3 lần. Mặc dù vậy, vì nhiều lý do như áp lực thời gian, sự chủ quan và thiếu nhận thức về nguy cơ gây tai nạn, khoảng 50% lái xe khi được hỏi thừa nhận rằng họ từng lái xe khi buồn ngủ.

Những cơn buồn ngủ thường ập tới khi họ bị hút vào quang cảnh nhàm chán của con đường trước vô lăng - một hiệu ứng còn được gọi là 'thôi miên trên cao tốc'.

Với người đi xe máy, cơn buồn ngủ có thể bị kích thích chỉ bởi một cơn gió man mát sớm thu, khi luồng không khí vuốt ve hai bên gò má ra tới khóe mắt tưởng chừng đã muốn sụp xuống, ai mà chẳng có một ao ước rằng mình có thể vừa lái xe vừa ngủ.

Giấc mơ đó, từ trước đến nay, vốn bị coi là viển vông. Vậy mà trong một thí nghiệm mới đăng trên tạp chí International Journal of Dream Research, một nhóm các nhà khoa học đến từ công ty công nghệ REMspace tại Mỹ lại đang muốn biến điều gần như không tưởng đó thành hiện thực: Họ muốn phát triển một công nghệ cho phép chúng ta lái xe khi đang ngủ.

Bắt đầu bằng ý tưởng về Lucid Dream

Có thể bạn đã từng nghe về "Lucid dream" hay giấc mơ sáng suốt. Đó là trạng thái khi người mơ có thể nhận thức được rằng mình đang mơ, và có thể kiểm soát những gì đang xảy ra trong giấc mơ đó của mình.

Hiện tượng này lần đầu tiên được khoa học xác nhận vào năm 1975. Kể từ đó tới nay, thống kê cho thấy khoảng 50% dân số từng trải qua Lucid dream. Trong đó, 23% số người được hỏi nói rằng mình thường xuyên gặp giấc mơ dạng này mỗi tháng một lần, thứ mà họ thường dùng để tạo ra những cuộc phiêu lưu thú vị, nói chuyện với người nổi tiếng hoặc thậm chí gặp lại người thân đã mất của mình.

Bởi không gì là không thể trong một giấc mơ Lucid, bạn có thể biến mọi thứ trong tưởng tượng của mình trở thành sự thật, từ việc phá vỡ các quy tắc vật lý để bay lượn hoặc lặn sâu xuống đáy biển cho đến sở hữu phép thuật.

Do đó, việc lái xe trong một giấc mơ Lucid không phải là điều gì quá khó khăn. Và các nhà khoa học nghĩ rằng nếu ai đó có thể lái xe trong mơ, họ cũng có thể lái xe ngoài đời thực khi đang ở trong trạng thái Lucid dream đó.

Để thực hiện được thí nghiệm này, các nhà nghiên cứu ở REMspace đã phát triển một loại thiết bị đặc biệt có khả năng phát hiện những co giật nhỏ của các cơ tay và chân trong khi ngủ. 

Khi cơ thể rơi vào giấc ngủ chuyển động mắt nhanh REM (Rapid Eye Movement) - cũng là giai đoạn giấc ngủ dễ xuất hiện Lucid dream nhất - hầu hết các cơ bắp đều bị tê liệt. Đó là một tính năng cơ bản của não bộ, tắt toàn bộ các chuyển động trên cơ thể bạn khi đang ngủ say. 

Một mặt, điều đó giúp bạn tiết kiệm được năng lượng khi đang ngủ. Mặt khác, nó giúp phòng ngừa những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra (Hãy tưởng tượng những người mộng du đi ra ban công hoặc cầu thang).

Thế nhưng trong một giấc mơ Lucid, các nhà khoa học nhận thấy một số chuyển động co giật nhỏ vẫn có thể xảy ra trên cơ thể người ngủ. Và REMspace đã phát triển một số cảm biến để "dịch" các cử động đó thành hành động, giúp thiết lập một giao diện "giấc mơ - thế giới thực". 

Một giao diện như vậy không chỉ giúp người đang mơ giấc mơ Lucid điều khiển được giấc mơ của họ, mà còn có thể điều khiển các thiết bị ngoại vi bên ngoài thế giới thực.

Thí nghiệm vừa ngủ vừa lái xe: Chứng minh tính khả thi của giao diện "giấc mơ - thế giới thực"

Giao diện "giấc mơ - thế giới thực" của REMspace bao gồm một máy tính trung tâm, nối với một bộ thu sóng não - thứ cho phép các nhà khoa học theo dõi giấc ngủ của người mơ và biết khi nào họ đang ở trong giấc mơ Lucid.

Một loạt các cảm biến chuyển động sẽ được dán vào các cơ trên tay, chân, cơ gò má, cằm và thái dương để thu nhận phản hồi của người mơ. Trong khi đó, các nhà khoa học sẽ cố gắng truyền tín hiệu giao tiếp thông qua ánh sáng xuyên qua mí mắt họ. 

Để bắt đầu thí nghiệm, 5 tình nguyện viên sẽ được đào tạo bằng cách lái một chiếc ô tô ảo - mô phỏng theo hình dáng Cybertruck của Tesla - trên máy tính. Quá trình huấn luyện được thực hiện trong khi tình nguyện viên đang thức nhưng họ phải nhắm mắt.

Các nhà nghiên cứu của REMspace sẽ chiếu hai luồng ánh sáng vào mắt những người tham gia để mô phỏng chướng ngại vật cần tránh. Nếu chiếc xe cần rẽ trái hoặc phải, người tham gia sẽ co giật cánh tay bên trái và bên phải tương ứng. Nếu cần tăng tốc, họ sẽ co giật cả hai chân để "đạp ga".

Khi những người tham gia đã nắm vững hệ thống, họ bắt đầu thực hiện thử nghiệm trong giấc ngủ. Các điện cực gắn trên đầu người tham gia giúp các nhà nghiên cứu xác nhận rằng họ đã rơi vào giấc ngủ REM và giấc mơ Lucid hay chưa.

Sau khi đã rơi vào giấc mơ Lucid, những người tham gia báo hiệu cho các nhà nghiên cứu biết rằng họ đã sẵn sàng để lái xe bằng cách thực hiện ít nhất ba chuyển động mắt liên tiếp từ trái sang phải. Khi nhận được tín hiệu, động cơ của chiếc xe ảo sẽ được khởi động, và cuộc thử nghiệm thực sự bắt đầu.

Báo cáo kết quả của thí nghiệm đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Giấc mơ Quốc tế cho thấy mặc dù việc điều khiển chiếc xe ảo trong trạng thái mơ không hề dễ dàng, nhưng một số tình nguyện viên đã đạt được kết quả rất đáng chú ý.

Trong 3 đêm ngủ tại phòng thí nghiệm của REMspacce, một tình nguyện viên đã rơi vào giấc mơ Lucid 5 lần và có khả năng lái chiếc Cybertruck 2 lần. Trong lần đầu tiên, người này đã thực hiện hai lần đánh lái có kiểm soát và sau đó lái xe thẳng một đoạn trước khi tỉnh giấc. Lần tiếp theo, anh ấy đã tăng được số lần đánh lái có kiểm soát đồng thời kiểm soát được tốc độ của chiếc xe.

Một người tham gia khác đã thực hiện 17 lần đánh lái chính xác để tránh các chướng ngại vật trong khi ngủ, mặc dù có một lần đôi chân của anh ấy bị tê liệt và không thể co giật cơ bắp để nhấn ga tăng tốc. 

Tổng cộng, 5 tình nguyện viên đã thực hiện đc 28 cú đánh lái có kiểm soát để tránh chướng ngại vật. Những kết quả này, dù chưa hoàn hảo, nhưng đã đủ để gợi mở tiềm năng của một giao diện "giấc mơ-thế giới thực", cho phép mọi người có thể lái xe trong khi đang mơ.

Không chỉ là lái xe, nó là sự "hợp nhất" giữa giấc mơ và thế giới thực

Các nhà nghiên cứu tại REMspace tin rằng với quá trình đào tạo kỹ hơn, hầu hết mọi người đều có thể đạt được kết quả tốt hơn trong thí nghiệm lái xe trong mơ. Nhưng nó sẽ không chỉ dừng lại ở đó.

"Tương tác hai chiều với máy tính trong mơ sẽ mở ra một lĩnh vực công nghệ mới", Michael Raduga, người sáng lập REMspace, cho biết. "Hiện tại, những phát triển trong lĩnh vực này còn rất thô sơ, nhưng chúng sẽ sớm thay đổi quan niệm của chúng ta về khả năng của con người".

Trong một nghiên cứu khác trước đó, nhóm nghiên cứu tại REMspace cũng đã sử dụng giao diện "giấc mớ - thế giới thực" này để giúp một người có thể gửi ra lệnh giọng nói đến ngôi nhà thông minh của họ trong khi đang ngủ. 

Các cử động cơ bắp đã giúp anh ấy có thể bật đèn, ấm đun nước hoặc radio ngay trong khi mơ. 

Nghiên cứu mới nhất này cung cấp một bằng chứng tiềm năng rằng những người thực hành giấc mơ Lucid có thể "nhận phản hồi" về trạng thái của một hệ thống và "phản ứng với nó một cách phù hợp", các nhà nghiên cứu khẳng định. Đó là bước đầu của việc "hợp nhất" giữa thế giới trong mơ vào với thế giới thực.

Dĩ nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Một trong số đó là cải tiến các cảm biến cơ thể, hiện tại đôi khi chúng không phát hiện được những co giật nhỏ mà người tham gia cho biết họ đang cố gắng thực hiện. 

Tuy nhiên, với những phát triển trong tương lai và nhiều nghiên cứu liên quan hơn, REMspace tin rằng họ có thể chứng minh khả năng điều khiển hai chiều các vật thể vật lý (ví dụ như robot, xe hơi, hoặc máy bay không người lái) từ giấc mơ của con người là hoàn toàn có thể. 

Các chức năng của nhà thông minh cũng có thể được điều khiển một cách thuận tiện từ giấc mơ có ý thức. Vì vậy, trong khi chúng ta chưa thực sự có thể lái xe đi làm qua đường phố đông đúc khi đang mơ, việc bật một chiếc máy pha cà phê trong khi vẫn đang mơ trên giường, vào lúc 5 rưỡi sáng không phải tương lai quá xa vời để đạt được. 

Với những bước tiến trong lĩnh vực giao diện "giấc mơ - thế giới thực", con người đang tiến gần hơn đến việc hiện thực hóa những khả năng tưởng, chừng như chỉ tồn tại trong giấc mơ.