Thuyền đánh cá vợt được con cá heo hai đầu (đã chết đuối) vô cùng hiếm, chụp lại 4 tấm ảnh rồi thả nó về biển

Trong làn nước lạnh giá của vùng Biển Bắc, người ta bắt được vô vàn những thứ vốn không thuộc về nơi đây, từ rác thải cho tới cá mú. Nhưng vào cuối tháng trước, chính xác là vào ngày 30 tháng 5, tại một nơi cách Hook of Holland vài hải lý, người ta bắt lên được một thứ chưa người nào thấy: một con cá dài 61 cm có hai đầu.

Bức ảnh về con cá kì lạ này nhanh chóng lan truyền khắp đất nước Hà Lan, và rồi, nó tới được tay người phụ trách mảng động vật có vú của Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên ở Rotterdam. Suy nghĩ đầu tiên bật lên trong đầu ông là “Nó ở đâu?”, và người ta có thể mang nó tới phòng thí nghiệm sớm tới cỡ nào?

Nhà nghiên cứu Erwin Kompanje hiểu rõ hơn ai hết về vấn đề này, và cũng hiểu rằng đây hoàn toàn là một hiện tượng lạ. Ông biết rằng mình đang nhìn vào một tấm hình của hai con cá bị dính vào với nhau, một con vật mới sinh có hai đầu nhưng lại chỉ có một thân thể, một hiện tượng rất hiếm ở mọi đại dương trên thế giới này.

Không như trên người, giống loài coi việc cặp song sinh dính nhau là bình thường (dù hiếm gặp). “Chỉ có tất cả chín trường hợp tương tự được ghi nhận”, ông Kompanje nói về việc hai con cá song sinh dính liền. Chắc hẳn ông có căn cứ để khẳng định vậy, nhà khoa học này đã nghiên cứu về cá heo, cá voi và các loài thủy sinh khác được 20 năm nay rồi.

“Thậm chí, việc song sinh đơn thuần cũng rất hiếm; dạ con của cá mẹ không đủ lớn để chứa tới hai con non”.

Những cá thể cá được tìm thấy đa phần là những bào thai chưa phát triển hoàn thiện, đơn cử là con quái vật kép – double monster với một đầu và hai thân, được tìm thấy trong dạ con của một con cá heo ngoài bờ biển Nhật Bản năm 1970 (những gì còn lại tìm thấy được chỉ là một bản báo cáo cũ, đây là file PDF về nó).

Năm 2001, một con cá heo con với hai miệng đã được tìm thấy tại vùng biển Địa Trung Hải, nhưng thân thể nó đã bị phân hủy một phần rồi. Hai ví dụ trên là những trường hợp hiếm thấy được lịch sử và các ghi chép ghi nhận lại đầy đủ.

Tuy nhiên, tấm hình trên của con cá hai đầu kia dường như cho thấy một mẫu vật trong tình trạng hoàn hảo. Chính điều ấy đã làm nhà nghiên cứu Kompanje ngỡ ngàng tột độ. Cặp cá đực này (ông chỉ cần nhìn hình là biết giới tính, với 20 năm kinh nghiệm trong nghề) chắc hẳn là vừa mới được sinh ra, do vây sống lưng vẫn chưa được dựng lên hoàn thiện. “Tôi nghĩ rằng nó vẫn còn sống khi được sinh ra”, Kompanje nói.

Tuy nhiên, cặp song sinh này không sống được lâu lắm. Chắc hẳn chúng đã chết đuối do hai bộ não đưa ra hai tín hiệu khác nhau cho cơ thể chuyển động, hoặc đơn giản hơn, là trái tim yếu ớt của chúng không thể cung cấp đủ máu cho cả hai anh em cũng hoạt động. Quả thật là vô cùng may mắn khi con cá cực hiếm này đã vướng vào lưới của ngư dân, để lại cho khoa học một mẫu vật tuyệt hảo để nghiên cứu.

Kompanje đã giục cấp trên tìm mọi cách liên lạc với đội đánh cá kia, hỏi rõ vị trí của họ, chi tiết về vụ đánh bắt và mẫu vật để nghiên cứu. Mọi khả năng, mọi khía cạnh lướt qua trong đầu ông: đầu tiên, con cá sẽ được chụp cắt lớp, tạo hình ảnh 3 chiều cấu trúc của nó và rồi, cả hai anh em cá này sẽ được sống vĩnh viễn trong viện bảo tàng.

Rồi tin dữ đến, ông Kompanje kể lại rằng những người đánh cá kia nghĩ là việc đánh bắt cá heo là trái pháp luật. Họ chụp bốn tấm ảnh, rồi thả lại nó về biển. “Trở lại với hư không”, nhà nghiên cứu cay đắng nói. Trong làn nước lạnh giá và tăm tối kia, không thể nào tìm lại được mẫu vật quý hiếm ấy.

Tuy nhiên, từ bốn tấm ảnh chụp được, ông cũng vẫn có thể viết thêm được một bài báo cáo khoa học về con cá kỳ lạ này, bất kể thông tin nào có thể lấy ra được từ những tấm ảnh. Ông cũng hiểu rằng mẫu vật đã mất, và có lẽ trong cuộc đời nghiên cứu của ông, Kompanje sẽ không bao giờ thấy lại một mẫu vật thứ hai như thế nữa.

Theo Washington Post