Từ cái tên ít ai biết đến, đối tác của VinFast giờ đây trở thành nhà sản xuất pin xe điện số 1 thế giới: Các hãng xe điện lớn đều mong muốn hợp tác, khó có đối thủ trong tương lai gần

Trong những tháng gần đây, tin tức về việc Công ty Công nghệ Đương đại Amperex (CATL) sẽ tiến vào đất Mỹ và bắt tay với các đối tác lớn như Ford và Tesla - những công ty xe điện hàng đầu thế giới đã gây xôn xao. Ngày càng nhiều các nhà sản xuất ô tô đẩy mạnh bắt tay với công ty Trung Quốc đang thống trị thị trường trong lĩnh vực pin xe điện đã đặt ra một câu hỏi lớn: Làm thế nào mà một công ty có thể bành trướng nhanh như vậy, khiến cả thế giới phụ thuộc vào họ?

Phủ sóng khắp các thị trường xe điện lớn

Giờ đây pin của CATL sản xuất có mặt trong những chiếc xe điện Tesla, Mercedes, VinFast và nhiều loại xe điện khác. Công ty có trụ sở tại Phúc Kiến đang sản xuất với giá thấp hơn bao giờ hết. Với tốc độ phát triển nhanh như vậy, cách công ty mở rộng quy mô sản phẩm và cơ sở sản xuất là điều khiến nhiều người tò mò. Công ty đã cấp phép sở hữu trí tuệ, đi lên từ việc bắt tay với các công ty xe điện và chấp nhận lợi nhuận thấp. CATL cũng đã xây dựng các nhà máy khổng lồ và đầu tư vào các mỏ nguyên liệu thô để kiểm soát chặt chẽ nguồn cung. Nhờ đó công ty đã đi sâu hơn vào chuỗi giá trị và hỗ trợ các công ty xe điện quy mô nhỏ.

Điều đó đã tạo ra một đế chế rộng lớn đi lên từ những bước nhỏ. Các đối tác và nhà máy đã giúp cho gã khổng lồ Trung Quốc gần như không thể thiếu trong quá trình điện khí hóa toàn cầu. Trong năm 2022, doanh thu nước ngoài của công ty đã tăng 176% và chiếm gần 1/4 doanh số bán hàng của hãng.

Tại Nhật Bản, CATL đã liên kết với Daihatsu Motor - Công ty con sản xuất ô tô cỡ nhỏ của Toyota để cung cấp pin cho xe điện. Tại Indonesia, họ đã đầu tư gần 6 tỷ USD vào các công ty khai thác niken thuộc sở hữu của nhà nước – một loại nguyên liệu thô quan trọng để sản xuất pin xe điện. Động thái này được đánh giá là “khôn ngoan” trong bối cảnh các nhà sản xuất hàng đầu thế giới đang đổ xô đến quốc gia này.

Tại Thái Lan, nơi xe điện đang có dấu hiệu bị tụt hậu, CATL tiến hành cấp phép công nghệ độc quyền cho Arun Plus - Công ty con của PTT - Tập đoàn dầu khí quốc doanh. Họ đang thúc đẩy xe điện, liên kết với Hon Hai Precision Industry hay còn được gọi là Foxconn, và cam kết đầu tư 1 tỷ USD cho một nhà máy mới. Tại Bolivia, công ty Trung Quốc đang giúp xây dựng trữ lượng lithium chưa được khai thác.

Các dự án quốc tế tham vọng nhất của CATL nằm ở châu Âu, nơi việc thắt chặt quy định về xanh hóa đã thúc đẩy việc áp dụng xe điện và triển vọng cho các sản phẩm lưu trữ năng lượng vẫn rất sáng sủa. Công ty có các nhà máy ở Hungary và Đức và đang xem xét đặt chân đến 1/3 các quốc gia trong khu vực. Hàng trăm nhân công đang được thuê để làm việc tại các nhà máy này, giúp công ty ngày càng phát triển và tăng sự hiện diện của CATL tại các quốc gia.

Mặc dù căng thẳng thương mại Mỹ - Trung vẫn còn tồn tại nhưng thị trường Mỹ không hoàn toàn bị bỏ qua. Vào năm 2020, CATL đã mua một nhà máy ở Glasgow, Kentucky, đầu tư gần 100 triệu USD trước khi đạo luật giảm lạm phát được ban hành, thúc đẩy sự bùng nổ của nhà sản xuất pin với kế hoạch thuê khoảng 350 công nhân. 2 năm trước, công ty cũng đã mở một chi nhánh bán hàng ở Detroit, chi nhánh đầu tiên ở Bắc Mỹ.

Khó có thể bị thay thế

Các khoản trợ cấp của Bắc Kinh trong việc khuyến khích xe điện đã góp phần giúp CATL ngày càng phát triển, tuy nhiên chỉ chiếm một phần nhỏ trong doanh thu ngày càng tăng của công ty và không mang lại sự ưu tiên cho công ty đối với các công ty trong nước.

Mỗi nhà máy mà CATL xây dựng giờ đây có chi phí thấp hơn, đồng thời nguồn cung cấp nguyên liệu thô và linh kiện được đảm bảo hiệu quả trong khi CATL vẫn nắm chắc các hoạt động nghiên cứu và phát triển. Công suất sản xuất pin ước tính sẽ tăng từ 1 lên 800 GWh vào cuối năm sau, tăng hơn gấp đôi vào cuối năm 2022. Công ty chỉ chi hơn 48 tỷ nhân dân tệ (tương đương 6,97 tỷ USD) để tăng công suất và cơ cấu lại các hợp đồng định giá hàng hóa một cách khéo léo. Với hơn 5.500 bằng sáng chế trong nước và 1.065 bằng sáng chế quốc tế, CATL đã quyết liệt bảo vệ tài sản trí tuệ của mình, tiến hành các cuộc chiến pháp lý để giữ chặt.

Sự mở rộng này cũng có những khó khăn. Tỷ suất lợi nhuận gộp của CATL đã giảm một nửa trong sáu năm qua với mức giảm 20% ghi nhận vào tháng 12. Tuy nhiên, các nhà đầu tư cho rằng đây là sự cân bằng để đạt được tỷ suất lợi nhuận tỷ lệ thuận so với thị phần. Họ cũng lo ngại rằng điều đó cuối cùng có cản trở tăng trưởng hay không, vì vậy CATL gần đây đã điều chỉnh lại cách định giá pin. Điều đó sẽ giúp đẩy chi phí xuống rộng rãi hơn.

Với tốc độ phát triển như hiện nay và với các "xúc tu" được gắn chặt trên khắp thế giới, thật khó để CATL bị thay thế — hoặc nhân rộng trong thời gian tới.

Theo Bloomberg