Tử huyệt ô tô điện: Xe cũ mất giá quá nhanh, hàng triệu sản phẩm sắp thành phế thải trong năm 2024

Hãng tin Bloomberg cho hay xe xăng cũ thì có thể bán sang các thị trường như Châu Phi còn xe điện thì không vì thiếu cơ sở hạ tầng như trạm sạc.

Đó là chưa kể bài học dư thừa các "nghĩa địa xe điện" bỏ hoang ở Trung Quốc có thể khiến các nhà hoạch định chính sách Phương Tây đảo ngược kế hoạch hỗ trợ ngành này thông qua những cuộc bầu cử năm 2024.

Mất giá

Theo Bloomberg, việc các xe điện cũ mất giá quá nhanh do đà phát triển của công nghệ cũng như cuộc chiến dìm giá đang khiến thị trường này kém hấp dẫn hơn xe Hybrid trong mắt người tiêu dùng.

Cụ thể, thị trường xe cũ có tổng trị giá 1,2 nghìn tỷ USD hiện đang chứng kiến các dòng ô tô điện mất giá nhanh hơn các sản phẩm chạy xăng dầu. Phần lớn người mua đều chê bai những dòng xe điện cũ vì thiếu chuỗi cung ứng phụ tùng thay thế, chi phí sửa chữa đắt đỏ, nhanh chóng lỗi thời và mất giá vì công nghệ và đặc biệt nhất là do thiếu mạng lưới trạm sạc.

Thêm vào đó, cuộc chiến dìm giá giữa Tesla và các hãng Trung Quốc càng khiến mảng xe điện cũ không còn hấp dẫn trong mắt người tiêu dùng, khiến khách hàng muốn từ bỏ xe xăng nhưng lại chuyển sang ô tô Hybrid hơn là các sản phẩm nhà Elon Musk.

Một yếu tố bất lợi nữa là phần lớn xe điện tại Châu Âu được bán dưới dạng hợp đồng cho thuê nên các nhà sản xuất hay địa lý tài trợ cho những giao dịch này đang bị thua lỗ khi hợp đồng thuê hết hạn nhưng giá trị của chiếc ô tô cũ lại giảm mạnh.

Hậu quả là phí thuê của các hợp đồng trên bị tăng lên, qua đó ảnh hưởng đến nhu cầu tại thị trường Châu Âu dù đây là nơi khách hàng có ý thức rất cao về môi trường.

Thậm chí một số doanh nghiệp cho thuê xe lớn ở Châu Âu nhưng Sixt SE đã từ bỏ dòng ô tô điện Tesla khỏi đội xe của mình vì chúng mất giá quá nhanh.

"Khi xe điện cũ mất giá 1 % thì chúng tôi mất đi 1% lợi nhuận", giám đốc Christian Dahlheim phụ trách mảng dịch vụ tài chính của VW cho hay.

Dòng lũ 1,2 triệu chiếc

Theo Bloomberg, năm 2024 sẽ là giai đoạn cực kỳ khó khăn khi 1,2 triệu chiếc xe điện cũ ở Châu Âu được mua dưới hợp đồng thuê từ năm 2021 sẽ hết hạn 3 năm thỏa thuận và bị bán ra thị trường thứ cấp.

Tuy nhiên với đà mất giá hiện nay của xe điện cùng với sự phát triển công nghệ và cuộc chiến dìm giá, chưa kể đến dòng lũ sản phẩm từ Trung Quốc thì việc thu hồi nguồn vốn từ những sản phẩm này đang là thách thức rất lớn.

"Nhu cầu thị trường cho xe điện cũ hầu như là không có. Đây là điểm yếu chết người với những khách hàng muốn mua xe điện", giám đốc vận hành Matt Harrison của Toyota Motor Corp chi nhánh Châu Âu nhận định.

Mặc dù các công ty sản xuất xe điện có thể kích thích thị trường thông qua những startup gọi xe chung chạy bằng ô tô điện, nhưng Bloomberg nhận định rằng nhu cầu của mảng này chỉ có giới hạn.

Trong khi những chiếc xe xăng cũ thường được bán lại cho các thị trường kém phát triển như Châu Phi thì ô tô điện đã qua sử dụng chỉ có kết cục là vào bãi rác nếu không ai mua. Nguyên nhân là ở các nước đang phát triển, mạng lưới hạ tầng và chuỗi cung ứng xe điện chưa hoàn thiện để có thể sử dụng rộng rãi.

Hãng tin Bloomberg cho hay Trung Quốc là một bài học đắt giá khi chính quyền Bắc Kinh trợ cấp lớn để phát triển ngành xe điện để rồi giờ đây vô số "nghĩa địa ô tô điện" bị bỏ hoang nằm khắp nơi.

Những rủi ro này có thể khiến các chính trị gia đảo ngược lại chính sách hỗ trợ ngành xe điện thông qua các cuộc bầu cử tại Mỹ và Châu Âu trong năm 2024.

Thế rồi việc Tesla giảm giá mạnh càng khiến thị trường ô tô điện cũ lao đao. Số liệu của iSeeCars.com cho thấy tính đến tháng 10/2023, giá xe điện cũ đã giảm 1/3 so với đầu năm, lớn hơn nhiều so với mức giảm 5% của ô tô xăng cũ.

Thậm chí các chủ xe điện cũ sau khi giảm giá mạnh cũng mất thời gian lâu hơn để tìm người mua so với ô tô xăng.

Tại thị trường lớn nhất Châu Âu là Đức, phần lớn xe hơi mới được bán cho các hãng cho thuê ô tô, rồi sau đó khoảng 3 năm sẽ gia nhập thị trường xe cũ. Thế nhưng với doanh số giảm tốc trong ngành xe điện hiện nay thì thị trường ô tô điện cũ đang ngày một ảm đạm.

Báo cáo của hãng nghiên cứu DAT tại Đức cho thấy ngày càng nhiều mẫu xe điện cũ mất nhiều hơn 90 ngày để tìm được người mua, qua đó dần trở thành "của nợ" với các nhà môi giới.

"Các chủ xe phải giảm giá cực mạnh thì mới có thể thu hút nổi được sự quan tâm của khách hàng đến dòng ô tô điện cũ", người đứng đầu Dirk Weddigen von Knapp của một nhóm môi giới xe cũ cho VW và Audi nói với Bloomberg.

Bỡ ngỡ lần đầu

Theo Bloomberg, một phần nguyên nhân rất lớn dẫn đến tình trạng trên là thị trường chưa có kinh nghiệm xử lý xe điện cũ do đây là sản phẩm mới. Trong khi xe xăng đã được dùng nhiều thập niên, được thử nghiệm về độ bền cũng như tính khả dụng của các sản phẩm đã qua sử dụng thì xe điện lại là lĩnh vực hoàn toàn mới.

Chuyên gia Dirk Weddigen von Knapp cho hay hiện chưa có một thống kê chính xác nào về việc một chiếc xe điện có thể dùng trong bao lâu, hoặc một chiếc ô tô cũ còn có thể chạy bao xa trước khi thành phế thải.

Bên cạnh đó, bộ phận ắc quy chiếm đến 30% giá trị chiếc xe điện đang được cải tiến từng ngày và dự đoán sẽ giảm giá mạnh trong những năm tới, kéo theo đó là tổng giá trị của chiếc ô tô điện.

Mặc dù xe điện đã chứng minh được tính khả dụng của mình sau nhiều năm ra mắt, đồng thời các dòng ô tô cũ của Tesla cũng cho thấy tính bền vững của mình. Tuy nhiên phần lớn người mua xe điện cũ của Tesla là do tin tưởng vào uy tín của thương hiệu này cũng như Elon Musk.

Trên thực tế, Bloomberg cho hay hầu hết khách hàng hiện đang khá dè chừng với mảng xe điện đã qua sử dụng khi công nghệ được cải tiến từng ngày, khiến các dòng ô tô điện cũ mất giá nhanh chóng.

Những thương hiệu như Mercedes Benz hay BMW đều đã tuyên bố kế hoạch tung ra vài thế hệ xe điện mới từ nay đến giữa thập niên tới. Trong khi đó các hãng Volkswagen, Stellantis hay Renault đang phát triển dòng xe điện có giá chưa đến 25.000 USD/chiếc.

Đồng quan điểm, hãng cho thuê xe Ayvens với đội ngũ 3,5 triệu chiếc ô tô cho biết sự bất định trong công nghệ xe điện đang khiến ngày càng nhiều người chọn thuê hơn là mua các sản phẩm từ nhà Tesla.

"Người dùng hiện nay đang chuyển từ thích mua sang thuê xe điện nhiều hơn", giám đốc vận hành Annie Pin của Ayvens nói.

*Nguồn: Bloomberg