Vì sao người già Nhật phạm tội ngày càng nhiều?

Hệ thống nhà tù của Nhật Bản đang đứng trước nguy cơ rơi vào một cuộc khủng hoảng ngân sách vì lý do xuất phát từ vấn đề dân số. Theo tờ Financial Times, chế độ phúc lợi không đầy đủ đã dẫn tới tình trạng người hưu trí ở Nhật phạm tội ngày càng nhiều để được... ngồi tù.

Tờ báo trên dẫn số liệu về tội phạm ở đất nước mặt trời mọc cho thấy 35% số người phạm tội ăn cắp vặt trong các cửa hàng, siêu thị, trung tâm thương mại... là người già trên 60 tuổi. Trong số những người tái phạm tội ăn cắp vặt ở độ tuổi này, có 40% tái phạm trên 6 lần.

Một bản báo cáo cho biết, các học giả tin rằng làn sóng người già ăn cắp vặt ở Nhật cho thấy nỗ lực để... bị bỏ tù. Rất có thể, những người này muốn “bóc lịch” để được hưởng thức ăn, chỗ ở, và chăm sóc y tế miễn phí.

Theo một số tính toán, thì ngồi tù là một điều khá hấp dẫn đối với người hưu trí ở Nhật.

Cho dù ăn uống tằn tiện và tiêu tốn rất ít tiền vào chỗ ở, thì một người hưu trí ở Nhật với khoản tiền tiết kiệm tối thiểu vẫn chịu mức sinh hoạt phí cao hơn 25% so với khoản lương hưu cơ bản 780.000 Yên, tương đương 6.900 USD, mỗi năm.

Trong khi đó, chỉ cần ăn cắp một chiếc bánh sandwich giá 200 Yên là một người có thể lĩnh án tù 2 năm. Trong hai năm cải tạo, mỗi phạm nhân Nhật tiêu tốn của Chính phủ nước này số tiền 8,4 triệu Yên.

Và đó có thể chính là lý do khiến làn sóng người già phạm tội ở Nhật gia tăng. Trong thời gian từ năm 1991 đến năm 2013, năm gần đây nhất mà Bộ Tư pháp Nhật công bố số liệu, số phạm nhân lớn tuổi phải ngồi tù vì tái phạm 6 lần đã tăng 460%.

Thậm chí, tốc độ gia tăng của số người già phạm tội ở Nhật còn nhanh hơn cả tốc độ lão hóa dân số ở nước này. Ước tính, với xu hướng lão hóa dân số như hiện nay, đến năm 2060, 40% dân số ở Nhật sẽ là những người trên 65 tuổi.

Ông Akio Doteuchi, nhà nghiên cứu cấp cao thuộc NLI Research Institute ở Tokyo, dự báo tỷ lệ người già phạm tội nhiều lần ở Nhật sẽ tiếp tục gia tăng.

“Tình hình xã hội ở Nhật Bản đã đẩy người già vào tình thế muốn phạm tội”, ông Doteuchi phát biểu. “Tỷ lệ người dân Nhật nhận trợ cấp xã hội đã lên mức cao nhất kể từ khi chiến tranh kết thúc. Khoảng 40% người già sống cô đơn. Đây là một vòng tròn luẩn quẩn. Khi ra tù, họ không có tiền và người thân sống cùng, nên ngay lập tức họ lại phạm tội để vào quay lại nhà tù”.

Ông Doteuchi cũng nhấn mạnh, xu hướng người già phạm tội cho thấy những thách thức mà Chính phủ Nhật phải đương đầu trong tính toán chính sách phúc lợi xã hội giữa lúc nền kinh tế lớn thứ ba thế giới tăng trưởng trì trệ. Nhà tù chính là cách kém hiệu quả nhất mà Chính phủ Nhật hướng các khoản chi phúc lợi vào những đối tượng cần được đáp ứng nhất.

Theo vị chuyên gia, những nỗ lực trước đây nhằm phóng thích tù nhân lớn tuổi đã vấp phải nhiều trở ngại về pháp lý. Ông cảnh báo, hệ thống nhà tù Nhật nói chung rốt cục sẽ rơi vào tình trạng quá tải tù nhân lớn tuổi.

Theo Vneconomy