‘996 rule’ - Luật ngầm biến Alibaba, Tencent thành những khủng long trăm tỷ USD

Jack Ma – nhà sáng lập Alibaba - công ty trị giá gần 170 tỷ USD gần đây đã chịu chỉ trích nặng nề khi đưa ra bình luận về việc ủng hộ văn hóa làm việc "996" ở công ty.

"Được làm việc theo văn hóa 996 là một đặc ân to lớn… Nếu muốn gia nhập Alibaba, bạn cần phải chuẩn bị sẵn sàng làm việc 12 giờ mỗi ngày, còn không đừng nghĩ đến chuyện vào đây làm gì", Jack Ma viết trong một bài đăng trên Weibo gần đây.

"Nhiều công ty và nhiều người không có cơ hội để làm việc 996. Nếu không làm 996 khi còn trẻ thì khi nào mới làm được đây? Trên thế giới này, ai cũng muốn thành công, ai cũng muốn có cuộc sống tốt đẹp, muốn được ngưỡng mộ. Để tôi hỏi mọi người, nếu không giành nhiều thời gian và năng lượng hơn người khác thì làm sao bạn đạt được thành công. Tôi cảm thấy may mắn, tôi không hối tiếc vì từng làm việc tới 12 giờ mỗi ngày. Tôi sẽ không bao giờ thay đổi điều này".

Bình luận kể trên đã ngay lập tức chịu sự chỉ trích của cộng đồng mạng. Lý do là bởi sự khắc nghiệt kinh khủng của "luật 996" – tức là làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối mỗi ngày, 6 ngày trong tuần.

Chưa kể đến việc, Jack Ma luôn nổi tiếng là người đề cao vấn đề tạo cân bằng giữa công việc và cuộc sống: "Tôi đến thế giới này không phải để làm việc. Tôi muốn tận hưởng cuộc sống. Tôi không muốn bị chết ở văn phòng. Tôi muốn chết ở bãi biển". Jack Ma từng chia sẻ như vậy thế nhưng chẳng có nhân viên Alibaba nào xuất hiện trên bãi biển cả.

Điều đáng nói là không chỉ Alibaba, ở hầu hết các công ty công nghệ Trung Quốc gồm cả những tên tuổi lớn như Tencent, Huawei, văn hóa làm việc 996 như một luật ngầm buộc mọi người phải tuân theo dù rất mệt mỏi.

Zhu Ning - Người sáng lập và Giám đốc điều hành Công ty Thương mại điện tử Youzan từng công khai kêu gọi tất cả nhân viên thuộc nằm lòng văn hóa làm việc 996: "Áp lực làm việc tại Youzan là rất lớn. Nhân viên tập đoàn đã coi việc làm thêm giờ như một thói quen, và rất nhiều người trong số họ không thể phân biệt được ranh giới giữa công việc và cuộc sống".

"Không thời gian, không sức lực"

Ở tuổi 28, Wang Shichang luôn trong tình trạng mệt mỏi. Anh phải làm việc 12 giờ/ngày và 6 ngày/tuần và hầu như không có thời gian cho vợ mới cưới.

Wang đã tăng hơn 9kg kể từ khi bắt đầu công việc phát triển phần mềm vào 4 năm trước. "Giờ leo 4 tầng cầu thang tôi đã thấm mệt. 996 chính là nguồn cơn của tất cả", Wang khẳng định.

Chưa nói đến các vấn đề thể chất, Wang nói rằng bệnh trầm cảm của anh đang ngày càng tệ hại vì áp lực công việc.

Bác sĩ của Wang khuyên anh giải tỏa căng thẳng và ngủ nhiều hơn nhưng Wang nghĩ những điều này quá khó để thực hiện. Anh cho biết: "Vợ chồng chúng tôi đôi khi phải cắt ngắn giấc ngủ để làm những việc khác. Có thể ngủ nướng vào cuối tuần nhưng tôi muốn đặt báo thức, dậy sớm để có thể đi xem phim hay đến một buổi hòa nhạc".

Zhu, một lập trình viên 25 tuổi ở Thượng Hải thì cho biết hầu hết mọi người trong công ty của anh đều bị "hội chứng lưng phẳng" - một chứng rối loạn khiến cột sống mất đi đường cong thấp tự nhiên, chủ yếu do ngồi sai tư thế trong một thời gian dài.

"Trong các kiểm tra hàng năm, một số bác sĩ mặc nhiên bỏ luôn phần kiểm tra cột sống và lưng phẳng", anh nói.

Vẫn biết áp lực làm việc cường độ cao ở các công ty khởi nghiệp là điều không thể tránh khỏi không chỉ ở Trung Quốc mà cả thế giới. Tuy nhiên, văn hóa 996 quá khắc nghiệt đang khiến nhiều người trẻ Trung Quốc cảm thấy ngột ngạt.