Chỉ mất 10 giây để Instagram đẩy một người dùng vào "ổ chống vắc-xin"

Đã nửa tháng kể từ khi Facebook tuyên bố sẽ giải quyết ổ dịch chống vắc-xin trên các nền tảng của mình, bao gồm cả Instagram, Joshep Cox - một nhà báo của Motherboard – muốn kiểm tra xem mạng xã hội lớn nhất hành tinh đã thực hiện đúng lời hứa của mình hay chưa.

Anh lập một tài khoản Instagram mới, nhấp vào nút theo dõi của một kênh có tên là "Beware the Needle". Cẩn thận với mũi tiêm, kênh Instagram có hơn 34.000 người theo dõi vẫn đăng tải đều đặn các nội dung chống vắc-xin dưới tần suất dày đặc.

Facebook từng hứa rằng họ sẽ ngừng đề xuất nội dung chứa thông tin sai lệch về vắc-xin trên Instagram, có thể làm mất hiển thị của chúng trong kết quả tìm kiếm. Nhưng cho tới thời điểm này, lời hứa ấy dường như vẫn chưa được thực hiện.

"Beware the Needle", một kênh Instagram chống vắc-xin có hơn 34.000 người theo dõi

Chẳng có gì thay đổi trên Beware the Needle cả, ngoại trừ khung tiểu sử (Bio) của kênh này cẩn thận dẫn link qua một kênh "back up" khác. Người khởi tạo của nó chắc hẳn cũng lo lắng sẽ bị Instagram khóa tài khoản.

Nhưng chưa phải hôm nay - Instagram hiện vẫn đang là một ổ chống vắc-xin lớn. Chỉ mất khoảng 10 giây để tài khoản mới của Joshep Cox bị đẩy vào vòng xoáy ấy. Trong mục Gợi ý cho bạn của Instagram, anh đếm được tổng cộng 24 trang chống vắc-xin bủa vây xung quanh mình.

Chúng bao gồm những cái tên như Vaccines are Genocide – Vắc-xin là diệt chủng, Vaccine Truth – Sự thật về vắc-xin… những kênh này vẫn đang đăng các nội dung chống vắc-xin và thể hiện rõ quan điểm chống vắc-xin trong phần mô tả.

"Những con cừu đang tiếp tục xếp hàng vào lò thảm sát. Tình nguyện", đó là caption của một bài đăng trên kênh Vaccine Truth. Tất cả các kênh này đều sản xuất nội dung dựa trên thuyết âm mưu hơn là bằng chứng khoa học, nhưng chúng lại thu hút được một số lượng lớn – từ hàng chục cho tới hàng trăm ngàn - lượt theo dõi.

Chỉ mất 10 giây để Instagram đẩy một người dùng vào ổ chống vắc-xin

Trong vài tháng qua, nhiều chính trị gia, nhà khoa học và các cơ quan truyền thông đã nhấn mạnh một thực tế rằng mạng xã hội đang trở thành những ổ chống vắc-xin, khi các nền tảng cho phép hoạt động quảng bá, khuếch đại và phổ biến nội dung chống vắc-xin diễn ra dễ dàng.

Một nghiên cứu ở Anh cho thấy cứ 2 bậc phụ huynh có con nhỏ thì sẽ có một người "phơi nhiễm" với thông tin chống vắc-xin qua mạng xã hội. Tại Mỹ, trang Daily Beast đã làm một khảo sát cho thấy ít nhất 150 quảng cáo Facebook có nội dung chống vắc-xin được mua trong vòng 1 tháng.

Chỉ tính riêng các nội dung được chạy quảng cáo này đã có số lượng lượt xem lên tới 1,6 triệu. Các nội dung chống vắc-xin có thể củng cố niềm tin sai lệch về tiêm chủng, khiến nhiều bậc phụ huynh không đưa con mình đi tiêm phòng, đặt chúng và cả xã hội vào nguy cơ bệnh tật.

Nửa tháng trước, Facebook tuyên bố rằng họ sẽ can thiệp vào Instagram để loại bỏ nội dung chống vắc-xin khỏi kết quả tìm kiếm, không cho chủ đề chống vắc-xin xuất hiện trong tùy chọn "Khám phá" của nền tảng.

Nhưng thử nghiệm mới của Joshep Cox, hoặc bạn cũng có thể tự làm trên Instagram, cho thấy công cụ đề xuất của nền tảng vẫn gợi ý người dùng theo dõi tài khoản chống vắc-xin, cả những tài khoản nhỏ chỉ có 800 lượt theo dõi cho đến những kênh lớn với 150.000 lượt.

Phần lớn các tài khoản này tập trung hoàn toàn vào nội dung chống vắc-xin, thể hiện sự chuyên biệt hóa, một số ít quảng bá thêm các thuyết âm mưu khác.

Instagram cũng đề xuất cho tài khoản mới của Joshep Cox một loạt các kênh sức khỏe không chính thống khác, chẳng hạn như kênh thúc đẩy chế độ ăn chay cực đoan. Một số tài khoản này cũng chia sẻ bài đăng chống vắc-xin nhưng không được tính vào nhóm 24 kênh kể trên.

Ít nhất 150 quảng cáo Facebook có nội dung chống vắc-xin được mua trong vòng 1 tháng.

Từ áp lực của các nhà lập pháp, chuyên gia y tế và công chúng, một loạt các trang mạng xã hội, bao gồm Pinterest, Facebook và YouTube, đã phải cam kết hành động kiểm soát nội dung chống vắc-xin. Vào tháng 2, YouTube cho biết họ sẽ tắt chức năng kiếm tiền với các kênh truyền bá thông tin chống vắc-xin.

Adam Schiff, một đại diện của đảng Dân chủ ở California, đã gửi thư cho CEO của Facebook yêu cầu trả lời về vấn đề nền tảng này đang dung dưỡng phong trào chống vắc-xin.

Đáp lại, Facebook cho biết họ sẽ sớm tìm cách giải quyết. Đến hôm 7/3, Monika Bickert - phó chủ tịch Quản lý chính sách toàn cầu của Facebook chính thức lên tiếng rằng họ sẽ giảm bớt phạm vi tiếp cận của những thông tin chống vắc-xin trên nền tảng của mình.

Facebook sẽ không còn cho phép quảng cáo hoặc đề xuất những thông điệp chống vắc-xin, và sẽ can thiệp để những thông tin này ít nổi bật hơn trong kết quả tìm kiếm.

Mặc dù vậy, mạng xã hội có 1,74 tỷ người dùng sẽ không gỡ bỏ hoàn toàn các bài viết chống vắc-xin, cho đó là quyền tự do ngôn luận. Facebook chọn giải quyết vấn đề bằng cách hứa cung cấp cho người dùng của họ nhiều quan điểm hơn từ các tổ chức và chuyên gia có chuyên môn về vắc-xin.

Facebook cho biết họ sẽ sớm tìm cách kiểm soát ổ chống vắc-xin trên nền tảng của mình

Thông báo của Facebook cho biết công ty cũng sẽ không cho phép hiển thị, hoặc đề xuất nội dung chống vắc-xin trong tính năng "Khám phá" của Instagram. Mặc dù vậy, ngay lúc này các hashtags như "informedconsent", "vaccineskill" và "vaccinescauseautism" vẫn cho ra hàng ngàn tới hàng chục ngàn bài viết.

Thử nghiệm của Motherboard cũng chỉ ra Instagram nên điều chỉnh cả các thuật toán trong tính năng "Suggested for You" và "Because You Follow" để kiểm soát nội dung chống vắc-xin. Các đề xuất này hiện chỉ mất không đến 10 giây để đẩy một người dùng mới vào ổ chống vắc-xin, nhưng trong lời cam kết Facebook không nói gì về chúng.

Instagram trả lời Motherboard rằng họ tiếp thu ý kiến và các biện pháp (như lời hứa ban đầu) sẽ được triển khai trong vài tuần tới. Còn từ bây giờ cho tới lúc Instagram thực hiện đồng bộ hóa các điều chỉnh của mình (chưa biết là bao giờ), mạng xã hội này vẫn còn là một ổ dịch chống vắc-xin nguy hiểm.

Tham khảo Motherboard