Cuộc chiến chống loài muỗi lây truyền Zika sẽ được quyết định dựa vào ý kiến người dân

Ngày 9/11, người dân ở Florida sẽ giúp xác định - liệu thử nghiệm đầu tiên về loài muỗi biến đổi gen ở Mỹ có được tiến hành hay không và kết quả của nó có thể tác động lớn đến việc hạn chế virus Zika ở bang này.

Trong khi hàng triệu người dân Mỹ đang đi bỏ phiếu để giúp định hình tương lai của đất nước, thì người dân ở Key Haven và Monroe Country ở miền nam Florida còn có một trách nhiệm nữa, đó là quyết định liệu có hay không sự xuất hiện ở một loài côn trùng biến đổi gen trên đất Mỹ.

Các cử tri ở Monroe Country sẽ được hỏi: “Bạn có ủng hộ việc Florida Keys Mosquito Control District tiến hành một thử nghiệm hiệu quả ở Monroe Country, Florida, bằng việc sử dụng muỗi biến đổi gen để ngăn chặn loài muỗi xâm lấn mang bệnh hay không?”

Loài muỗi xâm lấn có tên là Aedes aegypti, đây là loài lây truyền virus Zika cho con người, ngoài ra nó còn mang đến bệnh sốt xuất huyết, chikungunya (khom lưng), bệnh sốt vàng và một số bệnh khác.

Thử nghiệm sẽ được thực hiện bởi công ty công nghệ sinh học Oxitec của Anh nếu được thông qua. Mục đích của thử nghiệm là thả hàng triệu con muỗi đực biến đổi gen vào môi trường hoang dã.

Những con muỗi đực biến đổi gen này không đốt. Khi được thả ra tự nhiên, chúng sẽ kết hợp với loài muỗi Aedes aegypti, thế hệ sau của sự kết hợp này sẽ tích lũy một loại protein độc được gọi là tTAV sẽ tiêu diệt chúng trước khi chúng trưởng thành, ngăn chặn chúng đốt hoặc truyền virus Zika.

Trong tháng 8 vừa qua, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã phê chuẩn cho công ty thực hiện thử nghiệm ở Key Haven. Cơ quan này xác nhận việc thả loại côn trùng biến đổi gen này sẽ không gây tác động đáng kể đến môi trường.

Oxitec được thành lập vào năm 2002, bắt đầu phát triển phương pháp này trước khi virus Zika bùng phát năm ngoái, ban đầu họ tập trung vào giảm số lượng muỗi Aedes aegypti lây truyền bệnh sốt xuất huyết.

Zika không chỉ gây tổn tại sức khỏe mà còn để lại di tật đầu nhỏ ở trở em

Việc phê chuẩn sơ bộ đi kèm với nghĩa vụ phải thăm dò ý kiến công chúng về kế hoạch này. Tuy rằng cuộc thăm dò ý kiến không mang tính ràng buộc nhưng đa số các thành viên quản trị của Florida Keys Mosquito Control District đều nhất trí rằng họ sẽ làm theo ý kiến của người dân.

Mặc dù việc sử dụng muỗi biến đổi gen có thể rất hiệu quả trong việc chống lại Zika, nhưng nó cũng gặp phải một số phản đối của người dân:

“Lần đầu tiên khi nghe về công nghệ này, tôi đã nghĩ đây thực sự là một ý tưởng tốt, nhưng càng tìm hiểu về phương pháp này, chúng ta càng có nhiều câu hỏi,” bà Mila de Mier, một người dân địa phương, người dẫn đầu một đơn kiện chống lại thử nghiệm.

“Khi bạn giảm bớt số lượng của loài muỗi Aedes aegypti, những loài muỗi xâm lấn khác có thể đến và cư trú ở đây - như loài muỗi hổ châu Á,” bà nói thêm. “Sẽ không có cơ quan nào theo dõi việc này.”

Nhưng Oxitec nói rằng các thử nghiệm tương tự ở đảo Cayman, Panama và Brazil đã cho thấy hiệu quả đáng kể trong việc kiểm soát loài muỗi Aedes aegypti, giảm số lượng loài này đến hơn 90%.

Đây là một con số đáng kể so với tỷ lệ 30 - 60% khi sử dụng các phương pháp truyền thống khác như thuốc trừ sâu và bẫy muỗi.

Các kết quả cho đến nay là một tín hiệu đáng mừng với Tổ chức Y tế Thế giới, cơ quan này đã thừa nhận rằng việc sử dụng muỗi đột biến gen mà một trong những cách đã được xem xét để giải quyết Zika trên phạm vị toàn cầu.

Trong khi vẫn còn nhiều điều chúng ta chưa biết về khả năng ảnh hưởng lâu dài của thử nghiệm này đối với số lượng muỗi, đã có 1.133 trường hợp được xác nhận là nhiễm virus Zika ở Florida, có nghĩa là chúng ta cần phải làm gì đó để ngăn chặn virus và các tác động khủng khiếp của nó. Và những gì sẽ diễn ra chính là lựa chọn của cử tri ở Key Haven và Monroe County.

Tham khảo Sciencealert