Đây là lí do giải thích vì sao nền giáo dục nước nhà giúp người Đức đạt một nửa giải Nobel thế giới và lời khuyên dành cho các bậc phụ huynh có con sắp đến tuổi đi học

Nỗi lòng của một phụ huynh có con sắp đi học

Chị Sandra đến từ Cologne có viết rằng: “Năm nay con trai tôi lên 7 tuổi nên tôi đã đề xuất với cô giáo là có thể dạy thêm cho con mình một số kiến thức đặc biệt hơn không. Vì khi cháu 5, 6 tuổi, tôi cũng đã dạy cháu học đọc, học viết và làm toán một cách cơ bản rồi. Nhưng tôi rất ngạc nhiên khi thấy cô giáo phản đối và nói tôi nên giữ con mình giống như những đứa trẻ cùng tuổi.

Một tuần sau tôi lại đến gặp cô giáo và mang theo giấy chứng nhận IQ trước tuổi của con mình, hy vọng cô ấy hiểu những gì tôi muốn nói và đồng ý dạy thằng bé. Nhưng lần này, cô ấy lại nhìn tôi với một ánh mắt khó hiểu hơn lần trước, giống như tôi vốn không thuộc hành tinh này vậy.

Cô giáo giải thích thêm rằng: “Khai thác trí lực của trẻ một cách quá mức, hoàn toàn không phải là một việc tốt. Người lớn cần phải giữ lại không gian cho trí tưởng tượng của bọn trẻ được bay bổng. Việc nhét đầy kiến thức vào đầu chúng chỉ khiến não bọn trẻ dần trở thành ổ cứng máy tính, rồi sẽ đến ngày, bộ não của trẻ không khác gì ổ lưu trữ, chúng không còn muốn chủ động suy nghĩ hay tưởng tượng nữa”.

Nhìn thấy ánh mắt năn nỉ của tôi, cô giáo đổi giọng an ủi nói: “Chị cứ yên tâm, hãy để cháu vui chơi thỏa thích. Bọn trẻ vừa học vừa chơi ấy mà. Giờ cháu còn nhỏ, chị có lo lắng nhiều hơn thì cũng chỉ là điều vô ích mà thôi!”.

Dù vậy, tôi vẫn không hiểu nổi và không thể tin được vì sao chính phủ Đức lại không cho trẻ học trước tuổi. Từ trước đến nay, tôi vẫn nghĩ là con càng học được nhiều thì đến khi đi học chính thức, con không bị bỡ ngỡ hay shock. Thế nên, tôi muốn làm rõ ngọn ngành câu chuyện này và đã tìm đến lời khuyên của một số chuyên gia giáo dục của Đức. Thật kì lạ, họ khuyên tôi đọc quyển Hiến pháp của nước Đức.

Hiến pháp của Đức cấm giáo dục trước tuổi đi học

Trong quyển Hiến pháp, khoản 6 điều 7 trong đó quy định một cách rõ ràng rằng: “Cấm thành lập trường giáo dục trước độ tuổi đi học”. Còn các vị chuyên gia về giáo dục đều nói với tôi một cách chắc nịch rằng: “‘Nhiệm vụ duy nhất’của trẻ trước khi vào lớp 1 là trưởng thành một cách vui vẻ”.

Thông qua các bộ luật của quốc gia, chính phủ Đức cấm khai thác trí lực của trẻ quá sớm. Câu trả lời mà tôi nhận được cũng y xì ý cô giáo của con trai tôi: “Hãy để lại nhiều không gian hơn cho trí tưởng tượng của trẻ có thể bay bổng vì bẩm sinh chúng đã thích chơi đùa. Cho nên, chúng ta phải làm những việc phù hợp với bản tính của trẻ, chứ không nên làm trái với quy luật trưởng thành của trẻ”.

Tôi vốn cho rằng ở Đức chỉ có trẻ lớp mầm non mới không được phép học những kiến thức chuyên ngành. Sau này tôi càng ngạc nhiên hơn khi phát hiện, học sinh tiểu học cũng không được học thêm các giáo trình bên ngoài, dẫu chúng có thông minh hơn độ tuổi của mình rất nhiều."

Học trước tuổi sẽ phá hoại trí tưởng tượng của trẻ

Không chỉ người Đức, mà ngay cả người châu Âu luôn nhận thức rằng, trẻ nhỏ có quy luật trưởng thành của riêng chúng. Ở giai đoạn nào thì chúng cần làm những việc tương ứng với giai đoạn đó. Bởi vậy, chúng được vui đùa thỏa thích; rất nhiều công viên, sân vui chơi dành cho trẻ nhỏ được đầu tư xây dựng xung quanh nơi có dân cư sống.

Ngược lại với các nước châu Âu, trẻ em ở Việt Nam hầu như đã học xong những kiến thức của năm đầu bậc tiểu học khi đang học lớp mầm non bởi lẽ các bậc phụ huynh luôn lo lắng rằng con mình sẽ không bắt kịp các bạn khi vào lớp 1, nếu không bắt kịp các bạn, có thể con sẽ chán học và có thành tích không tốt.

Bề ngoài thì có vẻ như trẻ em châu Âu đã thua với trẻ nhỏ ở Việt Nam ngay từ vạch xuất phát. Nhưng đổi lại với sự lo lắng của các bậc phụ huynh Việt Nam, trẻ sẽ tiếp thu kiến thức một cách bị động mà bỏ mất thói quen chủ động suy nghĩ trước một vấn đề. Hậu quả của những bộ não như chiếc ổ cứng là hủy đi tuổi thơ hồn nhiên, ngây thơ những đứa trẻ.

Những điều đáng kinh ngạc trong nền giáo dục của Đức​

1. Giáo dục mầm non của Đức không phân lớp lớn nhỏ, tất cả các độ tuổi đều học cùng nhau.​

2. Trường học của Đức đều chỉ áp dụng chương trình học nửa ngày. Buổi chiều trẻ không có bài tập về nhà, chỉ có các hoạt động ngoại khóa.

3. Tới lớp 3 trẻ em Đức mới bắt đầu học tiếng Anh.

4. Bậc tiểu học của Đức chỉ có 4 năm. Sau đó sẽ căn cứ vào giới thiệu của thầy cô, trẻ sẽ lên lớp và học những chuyên môn khác nhau theo sở trường của mình. Tuy tỷ lệ đỗ đại học ở Đức không cao như ở Việt Nam nhưng người Đức coi trọng những khóa học thực tiễn. Tiến độ môn toán học trừu tượng trong chương trình học của họ ít nhất là chậm 2 năm so với Việt Nam.

​5. Vì sao 82 triệu người Đức lại chiếm một nửa giải Nobel của thế giới? Đáp án chính là:Đừng khai thác trí lực của trẻ khi còn quá sớm.

Nếu cho rằng nhất định phải “giáo dục” trẻ trước độ tuổi đi học, thì trọng điểm “giáo dục” chỉ có 3 phương diện sau đây:

1. Những kiến thức xã hội cơ bản như: Không được sử dụng bạo lực, không được nói chuyện lớn tiếng.

2. Khả năng làm việc của trẻ: Trong độ tuổi mầm non trẻ sẽ làm những công việc thủ công tùy theo sở thích của mình.

3. Bồi dưỡng năng lực cảm xúc, sự tự tin cho trẻ.