Wikipedia đã thay đổi định nghĩa về “hạnh phúc” tới hơn 6.000 lần như thế nào

Có thể nói cuộc sống hiện đại cùng với sự phát triển như vũ bão của Internet, Wikipedia đã trở thành một kho lưu trữ thông tin cực kì hữu ích mà con người luôn tìm kiếm. Ở đó có đầy đủ thông tin về tiểu sử của những người nổi tiếng, các sự kiện lịch sử và cả những thuật ngữ tối nghĩa.

Và tất nhiên, các nhà biên tập và tác giả của Wikipedia cũng luôn cố gắng đưa ra câu trả lời “đau đầu” nhất mọi thời đại: “Rốt cuộc, hạnh phúc là gì?”.

Sau hàng nghìn năm tìm tòi và nghiên cứu, các nhà tâm lý học vẫn chưa thể đưa ra định nghĩa đầy đủ nhất về hạnh phúc, liệu một vài định nghĩa ngẫu nhiên trên Internet có thể thỏa mãn mong đợi của tất cả mọi người hay không?

Định nghĩa đầu tiên và sớm nhất của Wikipedia về “hạnh phúc” được đăng tải vào tháng 1 năm 2003 phát biểu rằng: “Hạnh phúc là trạng thái con người cảm thấy được hạnh phúc”. Đây là một dạng phát biểu sáo rỗng đến mức không ai thèm quan tâm đến nó.

Tuy nhiên, đến ngày nay, sau 14 năm, định nghĩa về hạnh phúc đã được cập nhật đầy đủ và sâu sắc hơn: “Hạnh phúc là một trạng thái về tinh thần hoặc tình cảm của con người quyết định bởi cảm xúc tích cực hay sự dễ chịu, từ sự mãn nguyện đến niềm vui mãnh liệt”.

Điều thú vị của định nghĩa này là nó đã được sửa đổi gần 6.000 lần bởi hơn 3.000 người dùng khác nhau (bao gồm cả một số chương trình máy tính). Theo cách này, Wikipedia có thể đưa ra những định nghĩa mà hầu hết các nhà triết học thời cổ đại không thể hiểu được.

Hạnh phúc trong nháy mắt

Trong số gần 6.000 bản chỉnh sửa định nghĩa về hạnh phúc, chỉ có một số ít đề cập đến thay đổi ngay ở đoạn khái niệm đầu tiên; đa số sửa đổi ở những đoạn bên dưới của trang. Thậm chí còn có những phiên bản “phá hoại” như thay toàn bộ khái niệm “hạnh phúc” bằng từ “eggs” (những quả trứng) lặp đi lặp lại toàn trang.

So với các định nghĩa khác, “hạnh phúc” là khái niệm được sửa đổi nhiều nhất. Tổng cộng có trên 1.000 bài báo và hàng chục nghìn lượt chỉnh sửa bên ngoài liên quan đến khái niệm này. Thậm chí, định nghĩa “hạnh phúc” có số lượt chỉnh sửa tương đương với từ “love” (tình yêu) hay “Alan Turing” và cao hơn từ “sadness” (nỗi buồn) hay “Kublai Khan”.

Năm 2006, trong bản chỉnh sửa thứ 700, các nhà biên tập và người dùng Wikipedia mới bắt đầu đề cập đến những cảm xúc mang đến hạnh phúc và chỉ ra những cảm xúc khiến con người đau khổ. Thậm chí, thời điểm này tiếp tục có những phiên bản định nghĩa mang tính “phá hoại” của các thanh niên trẻ như: “hạnh phúc đến khi chết”, "hạnh phúc khi được thỏa mãn về tình dục", hay "hạnh phúc là cảm giác trái ngược với đau khổ, buồn bã"...

Đến năm 2007, khi những trò đùa và kỳ thị người đồng tính bùng nổ trên Internet, định nghĩa “hạnh phúc” cũng bị cuốn theo. Đây là một dòng định nghĩa về hạnh phúc được bổ sung năm 2007: “Hạnh phúc có nghĩa là gay… và gay có nghĩa là hư hỏng”.

Sau rất nhiều tranh cãi, vào tháng 11 năm 2007, một người dùng có tên là Kablammo đã tổng kết khái niệm về hạnh phúc: “Hạnh phúc là cảm xúc khi con người trải qua cảm giác từ hài lòng đến thỏa mãn và vui sướng tột độ”.

Hạnh phúc được tùy chỉnh theo đám đông

Tại thời điểm năm 2007, sau hơn 4 năm định nghĩa đầu tiên về hạnh phúc được đề cập, người ta thấy nó vẫn còn thiếu nhiều yếu tố. Ngoài đề cập đến khía cạnh tình dục, các góp ý ở giai đoạn này bắt đầu có những đóng góp tốt, nhưng không hoàn toàn hữu ích. Điều này làm cho các nhà biên tập cảm thấy khó khăn hơn khi edit so với việc đảo ngược dòng chữ “eggs eggs eggs eggs” giai đoạn đầu.

Một ví dụ điển hình là bản sửa đổi năm 2008 của người dùng, nói rằng “hạnh phúc là một khái niệm không thể định nghĩa” với cách sử dụng ngữ pháp rườm rà không cần thiết và rất nhiều từ đánh vần sai.

Vài tháng sau đó, lại có một tuyên bố trống rỗng khác: “Những thứ bạn có thể tự tạo ra cho chính mình thì đều là hạnh phúc”.

Nỗ lực cuối cùng để chỉnh sửa định nghĩa hạnh phúc trong giai đoạn này đến từ người dùng có tên DoctorW. Ông đã chỉnh sửa trang này 20 lần, nhưng toàn bộ đều là… xóa bỏ những dòng nói về hoạt động hoặc thứ khiến con người hạnh phúc.

Từ năm 2009, tại một số nước phát triển, trẻ em cũng đáp tiếp cận với Internet và chúng bắt đầu tham gia vào việc… chỉnh sửa khái niệm hạnh phúc. Chẳng hạn như định nghĩa: “Hạnh phúc xảy đến khi bạn cao hơn” hay “Nếu bạn muốn hạnh phúc, hãy hút cần sa”…

Đối với một số người sống nội tâm, Wikipedia được coi như nỗ lực cuối cùng giúp họ “giải tỏa” nỗi lòng của mình trong thời đại Internet.

“Hạnh phúc là khi bạn được bày tỏ với Nicole Maps rằng bạn yêu cô ấy”.

Hay xác nhận một mối quan hệ: “Hạnh phúc là khi tôi và Josh được ở bên nhau mãi mãi”.

Một quan điểm chính trị: “Tiếng Anh sẽ trở thành ngôn ngữ chính thức của Mỹ. Điều đó sẽ khiến tôi hạnh phúc”.

8 năm sau những thay đổi đó, cuối cùng người ta mới đưa ra được khái niệm hoàn chỉnh nhất về hạnh phúc khi đề cập đến khía cạnh kinh tế vào năm 2016: “Hạnh phúc là khi bạn có tiền để thỏa mãn những đam mê của bản thân và giúp đỡ người khác”.