Làm sao để tiếp nhiên liệu cho nhà máy năng lượng hạt nhân trong thời gian đại dịch?

Mỗi mùa Xuân, gần 1.000 chuyên gia từ khắp nước Mỹ di chuyển xuống Trạm năng lượng Hạt nhân Palo Verde gần Phoenix, Arizona, để tiếp nhiên liệu cho một trong 3 lò phản ứng hạt nhân lớn. Với vị thế là nhà máy năng lượng lớn nhất nước Mỹ, Palo Verde cung cấp năng lượng điện cho hơn 4 triệu cư dân vùng Tây Nam. Quá trình này vốn đã tiêu tốn nhiều công sức mà lại còn dài tới cả tháng, nên các chuyên gia vận hành lò phản ứng này phải vẽ lại kế hoạch tiếp nhiên liệu lò trong thời điểm đại dịch.

Dự kiến, cơ sở năng lượng hạt nhân Palo Verde sẽ nhận nhiên liệu mới vào đầu tháng Tư (thời điểm chính xác được giữ bí mật), nhưng quá trình chuẩn bị đã bắt đầu từ nhiều tháng trước. Nhiên liệu urani (uranium) đã bắt đầu được chuyển tới lò hạt nhân mùa thu năm ngoái, bằng một chiếc xe bán tải ít gây sự chú ý. Trên xe là những bó nặng nửa tấn của những thanh urani cao 3,6 mét, dày 15 cm.

Chuyến hàng đặc biệt này tới nhà máy năng lượng trước thời điểm virus SARS-CoV-2 bắt đầu lây lan. Khác biệt lớn nhất của kế hoạch tiếp nhiên liệu trước và sau mùa dịch là quy mô hoạt động. “Chúng tôi đã tối giản khối lượng công việc xuống mức đủ để duy trì hoạt động trong 18 tháng tới mà không ảnh hưởng tới sức sản xuất của nhà máy”, ông Greg Cameron, một trong những giám đốc của nhà máy năng lượng hạt nhân Palo Verde, cho hay.

Cả ba lò phản ứng đều nằm trong những khoang kín bằng bê-tông, gần như hoạt động độc lập với những lò còn lại. Điều này cho phép nhà máy có thể duy trì dòng năng lượng tới 4 triệu dân cư ngay cả khi có lò phản ứng cần tiếp nhiên liệu. Cứ một năm rưỡi, lò sẽ cần nạp thêm urani và thay khoảng 1/3 lõi phản ứng cũ.

Có thể so sánh việc tiếp nhiên liệu cho lò với việc chơi Jenga dưới nước vậy. Những thanh urani được dùng lâu nhất được rút ra và đặt vào một bể chứa, được ngâm vài năm cho nguội trước khi người ta chuyển nó tới kho. Bởi lẽ lượng năng lượng mà một thanh urani tạo ra giảm theo thời gian, lượng nhiên liệu còn lại trong lò phản ứng được xoa vòng để điều hòa nhiệt, trước khi chuyên gia có thể đưa thanh urani mới vào. 

Toàn bộ quá trình này được thực hiện bằng một tay gắp khổng lồ, tương tự với thiết bị bạn thấy trong máy gắp thú nhồi bông. Chúng đảm bảo thanh urani không rời làn nước, ngăn trường hợp bức xạ thoát ra và các thanh nhiên liệu quá nhiệt.

Việc tiếp nhiên liệu cho lò phản ứng hạt nhân mất tới gần một tháng, cần tới sự giúp sức của hàng trăm chuyên viên về điện, thợ hàn và nhiều chuyên gia ngành hạt nhân khác. Tuy nhiên, vẫn có những công việc bên lề cắt giảm được, như nâng cấp lò phản ứng hay công việc giám sát chỉ có thể thực hiện khi lò được tắt đi. Trong đại dịch này, việc bảo dưỡng lò sẽ chỉ ở mức tối thiểu, đủ cho lò hoạt động an toàn cho tới lần tiếp nhiên liệu tới, mùa Thu năm 2021.

Bên cạnh việc giảm nửa số nhân công cần trong đợt tiếp nhiên liệu, ban chỉ đạo nhà máy năng lượng hạt nhân Palo Verde cũng đã cho phần lớn nhân viên làm việc từ xa, chỉ chừa lại chuyên viên vận hành phòng điều khiển và những nhân công thiết yếu khác. Ngoài sân, các chuyên gia y tế kiểm tra sức khỏe kỹ càng những người ra vào khu vực lò phản ứng.

Không chỉ riêng Palo Verde, nhiều lò phản ứng hạt nhân khác tại nước Mỹ cũng có lịch tiếp nhiên liệu trước tháng Sáu, và cũng phải áp dụng biện pháp cắt giảm nhân sự tương tự. Việc tiếp nhiên liệu và thay đổi kế hoạch để ứng phó đại dịch để tối quan trọng trong thời điểm này, đây là lúc người dân cần một lưới điện ổn định hơn bao giờ hết.

Tham khảo Wired