Nghiên cứu cho thấy nam giới cần tập thể dục gấp đôi phụ nữ để giảm nguy cơ mắc bệnh tim

Một nghiên cứu quy mô lớn vừa công bố trên tạp chí Nature Cardiovascular Research đã hé lộ một phát hiện gây chú ý: để đạt được mức giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tương đương, nam giới cần tập thể dục gần gấp đôi thời gian so với phụ nữ. 

Theo nhóm nghiên cứu do tiến sĩ Jiajin Chen thuộc Đại học Hạ Môn (Trung Quốc) dẫn đầu, việc phân tích dữ liệu từ hơn 80.000 người tham gia dự án UK Biobank cho thấy phụ nữ hưởng lợi nhiều hơn đáng kể từ cùng một lượng vận động thể chất. 

Cụ thể, những phụ nữ duy trì 250 phút tập luyện mỗi tuần có thể giảm 30% nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành, trong khi nam giới phải tập tới 530 phút mỗi tuần, tương đương khoảng 9 giờ mới đạt được mức giảm tương tự.

Điều này tương phản với khuyến nghị hiện hành của Cơ quan Y tế Quốc gia Anh (NHS), vốn khuyên cả nam và nữ nên duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể chất vừa phải hoặc 75 phút tập mạnh mỗi tuần, cùng với hai buổi tăng cường cơ bắp. 

Dù hướng dẫn này được xem là tiêu chuẩn toàn cầu, song kết quả nghiên cứu mới lại cho thấy hiệu quả của cùng một lượng vận động có thể rất khác nhau giữa nam và nữ.

Trong suốt 8 năm theo dõi, nhóm nghiên cứu nhận thấy những phụ nữ đạt mục tiêu tập luyện 150 phút/tuần có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn 22% so với những người ít vận động, trong khi con số này ở nam giới chỉ là 17%. 

Khi thời gian tập luyện tăng lên, khoảng cách này còn rõ rệt hơn: phụ nữ giảm nguy cơ tới 30% với 250 phút mỗi tuần, trong khi nam giới phải nỗ lực gấp đôi để đạt kết quả tương tự.

Điều đáng chú ý là ngay cả ở những người đã mắc bệnh tim mạch vành, phụ nữ vẫn thể hiện lợi ích vượt trội hơn hẳn. Ở nhóm hơn 5.000 bệnh nhân tim được theo dõi, nguy cơ tử vong của phụ nữ đạt mục tiêu vận động hàng tuần thấp hơn gấp ba lần so với các nam giới có mức hoạt động tương tự. 

Kết quả này khiến các nhà khoa học cho rằng việc điều chỉnh hướng dẫn tập luyện theo giới tính có thể mang lại lợi ích thực tiễn rất lớn.

Giáo sư Yan Wang, tác giả chính của nghiên cứu, nhận định: "Cả nam và nữ đều có thể đạt được lợi ích tim mạch đáng kể từ hoạt động thể chất, nhưng phụ nữ dường như gặt hái kết quả tốt hơn với cùng một mức nỗ lực. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là phụ nữ trên toàn cầu vẫn ít vận động hơn nam giới. Chúng tôi hy vọng kết quả này sẽ khuyến khích họ chủ động tập luyện nhiều hơn".

Giới khoa học hiện vẫn đang tìm hiểu nguyên nhân sinh học đằng sau sự khác biệt này. Một số giả thuyết cho rằng hormone sinh dục nữ (như estrogen) có thể giúp tăng cường chức năng mạch máu và chuyển hóa năng lượng, khiến cơ thể phụ nữ phản ứng tích cực hơn với hoạt động thể chất. Ngoài ra, sự khác biệt về loại sợi cơ, tỷ lệ mỡ-cơ, cũng như khả năng phân hủy đường giữa hai giới cũng được xem là những yếu tố tiềm năng ảnh hưởng đến hiệu quả tập luyện.

Trong một bài viết bình luận đi kèm, tiến sĩ Emily Lau, chuyên gia tim mạch tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Mỹ), nhấn mạnh rằng nghiên cứu này "đặt dấu chấm hết cho quan điểm cho rằng một hướng dẫn tập thể dục có thể phù hợp với tất cả mọi người". Bà cho rằng đã đến lúc các tổ chức y tế phải "lồng ghép yếu tố giới tính vào trong khuyến nghị sức khỏe, phát triển các chiến lược cá nhân hóa để tối ưu hóa lợi ích tim mạch cho phụ nữ".

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho phụ nữ trên toàn cầu, chiếm gần 1/3 số ca tử vong. Việc hiểu rõ cơ chế tác động khác biệt giữa nam và nữ đối với vận động thể chất không chỉ giúp tối ưu hóa các chương trình phòng ngừa mà còn có thể cứu sống hàng triệu người mỗi năm.

Kết quả của nghiên cứu này có thể làm thay đổi cách nhìn truyền thống về mối quan hệ giữa vận động và sức khỏe tim mạch. Nếu trước đây, các khuyến nghị tập thể dục được thiết kế chung cho tất cả, thì giờ đây, khoa học đang chứng minh rằng cơ thể nam và nữ không phản ứng giống nhau trước cùng một lượng vận động. 

Điều đó có nghĩa là, để giữ cho trái tim khỏe mạnh, đàn ông có thể phải đổ nhiều mồ hôi hơn trong khi phụ nữ chỉ cần nửa chừng cũng đủ để đạt hiệu quả tương đương.

Và nếu thông điệp của nghiên cứu này có thể truyền đi rộng rãi, nó sẽ không chỉ giúp nam giới ý thức hơn về cường độ tập luyện cần thiết, mà còn khuyến khích phụ nữ vốn thường ngại vận động tự tin rằng chỉ một chút chăm chỉ mỗi tuần cũng đủ để bảo vệ trái tim của chính mình.