Nghiên cứu mới khẳng định thực phẩm chức năng bổ sung canxi và vitamin D không giúp bảo vệ xương

Trong một thập niên trở lại đây, các nhà dinh dưỡng học đã phải tranh cãi kịch liệt một vấn đề: Liệu người lớn tuổi có nên bổ sung vitamin D và canxi bằng thực phẩm chức năng hay không?

Mới đây, một nghiên cứu tổng quan đã đánh giá lại vấn đề này. Theo đó, thực phẩm chức năng bổ sung vitamin D và canxi không có bất kỳ lợi ích rõ ràng nào với việc ngăn ngừa vỡ hoặc gãy xương ở người cao tuổi.

Thực phẩm chức năng bổ sung canxi và vitamin D không giúp bảo vệ xương

Trong bối cảnh dân số thế giới già hóa, vỡ và gãy xương đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng. Tình trạng này có thể kéo theo những hệ quả to lớn cho nền kinh tế và cả xã hội. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã cố gắng làm sáng tỏ lĩnh vực này, ở đó, dinh dưỡng là một khía cạnh quan trọng.

Từ lâu, đã có những nghiên cứu mâu thuẫn về mối liên hệ giữa thực phẩm chức năng và nguy cơ gãy xương. Để giải quyết mâu thuẫn này, các nhà khoa học tại Bệnh viện Thiên Tân, Trung Quốc đã dành thời gian đánh giá tổng hợp lại 33 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, được thực hiện với hơn 51.000 người trên 50 tuổi.

Mỗi thử nghiệm thực chất là một nghiên cứu đã từng được công bố trước đây. Trong đó, tình nguyện viên tham gia là những người cao tuổi dùng thực phẩm chức năng bổ sung canxi, vitamin D hoặc cả 2. Kết quả của họ được so sánh với một nhóm khác dùng giả dược hoặc không nhận được liệu pháp.

Vùng đối tượng được chọn lọc là những người già sống tại nhà chứ không phải trong nhà dưỡng lão hoặc bệnh viện hay các cơ sở tương tự.

Được công bố hồi đầu tuần trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, nghiên cứu đánh giá tổng hợp này đã đưa ra được một kết luận rõ ràng:

Vitamin D và thực phẩm bổ sung canxi dường như không được bảo đảm sẽ ngăn ngừa vỡ xương hoặc gãy xương hông ở người cao tuổi. Các thực phẩm bổ sung này không có lợi ích rõ ràng với người cao tuổi, bất kể liều lượng họ dùng, giới tính, tiền sử bệnh gãy xương, hoặc lượng canxi trong chế độ ăn uống của họ.

“Đã đến lúc người cao tuổi sống trong cộng đồng nên ngừng uống thực phẩm bổ sung canxi và vitamin D”, bác sĩ Jia-Guo Zhao, tác giả nghiên cứu cho biết. “Chúng tôi nghĩ rằng việc cải thiện lối sống, tập thể dục, tiếp xúc đủ với ánh sáng mặt trời và điều chỉnh chế độ ăn uống có thể quan trọng hơn dùng thực phẩm bổ sung”.

Thực phẩm chức năng bổ sung canxi và vitamin D không có lợi ích rõ ràng với người cao tuổi

GÃY XƯƠNG Ở NGƯỜI CAO TUỔI

Gãy xương là tình trạng xương bị gãy hoàn toàn hoặc có một vết nứt sau khi phải chịu đựng lực quá mạnh tác động. Nhưng nếu xương đã bị suy yếu sẵn, chẳng hạn do loãng xương, viêm khớp hoặc ung thư, ngay cả một lực không mạnh cũng có thể dẫn đến gãy xương.

Ở người lớn tuổi, khoảng 20% những cú ngã là nguyên nhân gây gãy xương hoặc chấn thương sọ não. Gãy xương ở người cao tuổi có thể dẫn đến các hậu quả: Suy giảm khả năng di chuyển và tự thực hiện sinh hoạt hàng ngày; phải phụ thuộc vào chăm sóc dài hạn; đau mạn tính; giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ tử vong.

Người cao tuổi thường bị các gãy xương: Hông, xương chậu, cổ tay hoặc cánh tay, xương sống, chân hoặc mắt cá chân, xương sườn.

Càng cao tuổi gãy xương dễ dàng xảy ra hơn. Một người trên 85 tuổi có nguy cơ gãy xương gấp 4 lần so với tuổi từ 65 đến 75.

Mỗi năm ở Mỹ có hơn 1,5 triệu người bị gãy xương liên quan đến loãng xương. Trong đó có từ 250.000 đến 500.000 phụ nữ vỡ xương hông hoặc xương sống - 90% vì các cú ngã. Khoảng một nửa số phụ nữ trên 85 tuổi bị ngã mỗi năm.

Nhìn chung, trong khoảng 1 năm sau khi bị gãy xương hông, nguy cơ tử vong là khoảng 20% ​. Trong khi hầu hết người lớn tuổi bị gãy xương có thể trở lại hoạt động trước đây, họ có thể gặp một số hạn chế vận động. Có đến một nửa số bệnh nhân này sẽ phải chống gậy hoặc sử dụng công cụ hỗ trợ.

Tại Mỹ, từ năm 2013, Lực lượng đặc nhiệm về Dịch vụ dự phòng (UPSTF), một cơ quan cố vấn liên bang, đã đặt ra câu hỏi tương tự với những thực phẩm bổ sung. Cơ quan này đã đưa ra khuyến cáo nói rằng các bằng chứng ủng hộ lợi ích của các thực phẩm chức năng với người cao tuổi không bị loãng xương và thiếu hụt vitamin D là “không đủ”.

Marion Nestle, giáo sư chuyên ngành dinh dưỡng và khoa học thực phẩm tại Đại học New York, đã bày tỏ ý kiến vào thời điểm đó rằng khuyến cáo của UPSTF nên cảnh báo các bác sĩ lâm sàng "suy nghĩ cẩn thận trước khi khuyên người khỏe mạnh sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung canxi và vitamin D".

Một lần nữa lên tiếng về chủ đề trong tuần này, giáo sư Nestle nói sức khỏe của xương liên quan đến nhiều khía cạnh khác nhau của dinh dưỡng và hoạt động thể chất.

"Việc bảo vệ xương trong suốt cuộc đời đòi hỏi phải ăn uống lành mạnh, tham gia vào các hoạt động chịu lực cơ thể, tránh uống rượu quá nhiều, và không hút thuốc – đó là những lời khuyên tốt cho tất cả mọi người", giáo sư Nestle nói.

Vitamin D thực chất không phải là vitamin, nó chỉ là một loại hooc-môn được cơ thể sản xuất trong phản ứng với ánh sáng mặt trời. Vitamin D giữ nhiều vai trò khác nhau trong cơ thể, dường như liên quan đến xương, ung thư, bệnh tim, tiểu đường, chức năng miễn dịch và sức khỏe sinh sản.

Daniel Fabricant, chủ tịch của Hiệp hội Sản phẩm Tự nhiên, đại diện cho các nhà sản xuất và bán lẻ thực phẩm bổ sung cho biết nghiên cứu này đã đưa ra kết luận “mơ hồ”.

Ông nói rằng nó chỉ tập trung vào phân khúc dân số khỏe mạnh nhất, bằng cách nhìn vào những người cao tuổi có thể sống ở nhà của họ. "Có rất nhiều thứ bị bỏ qua”, Fabricant cho biết. "Những người bị loãng xương hay tiền sử gia đình có người bị loãng xương có thể vẫn cần vitamin D".

Canxi và vitamin D đã được biết đến với vai trò rất quan trọng để duy trì xương trong một thời gian dài, và cách tốt nhất để có được đủ liều lượng khuyến cáo hàng ngày của hai chất này là tự nhiên.

Đối với canxi, nó có nghĩa là bạn nên ăn các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa như sữa, pho mát, sữa chua hoặc các loại rau xanh giàu canxi. Đối với vitamin D, điều này có nghĩa là bạn phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Có rất ít các loại thực phẩm có chứa vitamin D, nhưng bạn cũng có thể bổ sung nó bằng các loại cá béo như cá hồi.

Ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục, tránh uống rượu quá nhiều, và không hút thuốc là chìa khóa để có xương khỏe mạnh

Trong năm 2010, Viện Y học Hoa Kỳ (IOM) đưa ra khuyến cáo người dân cần tăng gấp 3 lần lượng vitamin D mỗi ngày, lên 600 IU. Lượng canxi nên nạp vào cơ thể cũng tới 1.000 miligam.

Mặc dù khuyến cáo của IOM ít đề cập trực tiếp đến thực phẩm bổ sung, việc sử dụng chúng dường như đã được ám chỉ. Nó bao gồm nhiều thảo luận về tầm quan trọng của việc thiết lập và theo dõi một liều tối đa cho vitamin D và canxi.

"Khi người Bắc Mỹ ăn nhiều thực phẩm bổ sung và cả thực phẩm giàu vitamin D và canxi sẵn, có nhiều khả năng mọi người sẽ ăn quá nhiều các chất dinh dưỡng này", nhóm nghiên cứu viết và cảnh báo về khả năng tổn thương mô và thận nếu sử dụng vitamin D và canxi quá liều.

Trở lại với nghiên cứu mới của Bệnh viện Thiên Tân, nó không xem xét những lợi ích hoặc nguy cơ của thực phẩm bổ sung vitamin D với các điều kiện khác. Nhưng các nghiên cứu trước đây từng gợi ý rằng vitamin D có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và một số loại ung thư nhất định.

Mặc dù vậy, một nghiên cứu đăng trên tạp chí JAMA Cardiology vào tháng 4 cho thấy bổ sung vitamin D hàng tháng ở liều cao dường như cũng không giúp gì mấy cho bệnh tim mạch.

Tham khảo ScienceAlert, Healthinaging, Telegraph