Tại sao năm 2017 rồi mà những trang web "xấu như ma" vẫn có nhiều người xem thế?

Nếu đã lang thang trên mạng suốt một thập kỉ vừa qua, chắc hẳn bạn đã có đôi lần ghé thăm Reddit, Craigslist, Wikipedia, 4Chan, Hacker News, hay The Drudge Report,… Mặc dù mỗi trang một vẻ, chúng đều có một điểm chung là… xấu kinh lên được.

Không thể phủ nhận những trang web nổi tiếng này lại có giao diện không lấy làm đẹp mắt.

Công nghệ web đã xuất hiện khá lâu và những nhà phát triển web bây giờ có vô số công cụ và kĩ thuật. Tuy nhiên, những trang web kể trên lại có bố cục không mấy đặc sắc và hầu như chẳng liên hệ gì với lí thuyết thiết kế hiện đại mà chúng ta thường thấy ở những website ngày nay.

Thiết kế đơn giản đến nhàm chán của Craigslist.

Thực tế thì, The Drudge Report và Craigslist thực sự đã trên 20 năm tuổi – cả 2 web này ra đời năm 1995. Wikipedia vừa tròn 15 tuổi tháng trước. Reddit đã bước sang năm thứ 10 và 4chan thì 13.

Những con số kia nói lên một điều rằng không thể vừa nhìn qua đã đánh giá được một trang web có được gọi là thiết kế tốt hay không. Bạn có thể nói nó có đẹp mắt hay không, nhưng một thiết kế tốt bao gồm nhiều thứ hơn chỉ đơn thuần là một bố cục trông đẹp mắt và thẩm mĩ. Điều cần làm là đánh giá một cách khách quan xem những trang web này hữu dụng ra sao và giúp người dùng tìm kiếm thông tin hoặc thực hiện công việc hiệu quả thế nào.

Những trang web kể trên đã tồn tại một thời gian dài và ban đầu không được xây dựng để đáp ứng thị hiếu của người dùng năm 2016. Các đối thủ mới liên tục xuất hiện với thiết kế ưu việt hơn, thách thức những trang web lâu đời, giống như Trulia tranh giảnh chỗ đứng của Craigslist trong lĩnh vực bất động sản vậy. Nhưng người ta phải hiểu rằng, một lưu lượng truy cập lớn cho các giao dịch bất động sản đến từ những tìm kiếm tự nhiên (organic search) và cuối cùng họ đến với Craigslist.

Thật khó tin là đến năm 2016 rồi mà The Drudge Report vẫn duy trì giao diện như thế này.

Vậy thế nào thì được gọi là một thiết kế xấu?

Một số vấn đề thường gặp ở các trang web khó sử dụng là:

Không rõ ràng: một loạt các font chữ và màu sắc đối chọi nhau có thể làm cho trang web trở nên khó đọc, nhất là đối với những bài viết dài.

Gặp khó khăn khi điều hướng: Nếu người dùng không biết làm thể nào để tìm kiếm thứhọ cần trên trang web của bạn, hoặc không biết một đường link sẽ đưa họ đến đâu, họ sẽ chẳng tha thiết ở lại.

Tốc độ tải chậm: Nếu bạn đang sử dụng quá nhiều chữ, hình ảnh và ảnh động, trang web của bạn sẽ mất nhiều thời gian để tải và làm chậm thiết bị của người dùng.

Nếu so theo những sai lầm được liệt kê ở trên, những trang web chúng ta đã nhắc ở đầu bài thực sự lại khá tốt về quy mô thiết kế.

Wikipedia quá nhiều chữ và trông có vẻ lạc hậu, nhưng thông tin rất rõ ràng và dễ đọc. Reddit có thể không dễ sử dụng với những ai chưa quen, nhưng lại cực nhẹ và tải nhanh chóng trên hầu hết các kết nối.

Wikipedia toàn chữ là chữ, nhưng thông tin lại được tìm thấy dễ dàng.

Thiết kế của Hacker News lấy cảm hứng từ hệ điều hành UNIX.

Đôi khi, sự “xấu xí” là khó tránh khỏi

Về lí do tại sao các trang web Trung Quốc trông quá rối mắt, Jeff Rajeck của Econsultancy chỉ ra rằng, không có chữ in hoa hay khoảng cách nào trong chữ Trung Quốc, vì vậy trông rất khó nhìn. Không có gì ngạc nhiên khi các trang web ấy trông thật hỗn loạn với những ai nhìn chưa quen mắt.

Trang chủ của QQ trông khá rối mắt.

Thêm vào đó, chữ Hán lại khó đánh máy và kết nối internet trung bình của Trung Quốc khá chậm. Đó là lí do một số trang web chứa đầy những đường link để giảm thiểu số trang mà người dùng phải lướt qua để tìm những gì họ cần.

Trong trường hợp của Reddit và The Drudge Report, ý tưởng lấp đầy trang với những đường link có vẻ là điều không nên nhưng lại rất cần thiết. Một mặt, chúng tạo nên một trang web không đẹp, nhưng mặt khác, chúng cho phép bạn quét qua rất nhiều nội dung trong nháy mắt.

Thay đổi có phải bao giờ cũng tốt?

Khi những trang web bị chê bai vì sự xấu xí trong thiết kế, có vẻ như cách duy nhất để khắc phục là sửa đổi chúng hoàn toàn. Nhưng vấn đề là một trang web bị thay đổi diện mạo có thể khiến người dùng thất vọng và xa lánh. Hãy nhớ rằng lưu lượng truy cập của Digg đã giảm tới 34% khi có một diện mạo mới.

Khi xem xét những trang web có lưu lượng truy cập cao, mỗi thay đổi nhỏ trong thiết kế đều dẫn đến một tác động rất lớn. Reddit bắt đầu thử nghiệm một thiết kế mới gần đây, Nhiều người cho rằng Reddit nên thay đổi toàn bộ diện mạo, nhưng tốt hơn hết, vẫn nên thực hiện từng bước một để không ảnh hưởng quá nhiều đến chỉ số truy cập.

Có nhiều ý tưởng được gửi đến để cải tổ thiết kế của những trang web lỗi thời. Một số rất tuyệt, nhưng một số khác dường như biến trang web thành một phiên bản khác, với những hoạt động và chức năng chưa từng có, hoặc làm khác đi mục đích chính của nó.

Ý tưởng cải thiện thiết kế Hacker News của Hila Peleg.

Vậy nên, thay đổi là điều có thể xem xét, nhưng phải cân nhắc cẩn thận để không làm mất đi chất riêng ban đầu.

Còn bạn, trang web “xấu xí” yêu thích của bạn là gì?