Tài xế Uber Pháp nổi cơn thịnh nộ, thành lập "Uber-ngược" của riêng mình

Giới công nghệ tin rằng sự bành trướng của Uber sang thị trường Pháp trong mấy tháng qua đã bị công đoàn và các chế tài gây khó khăn cho công ty có giá trị vốn hoá đến 62.5 tỉ USD này. Trong đầu năm 2015, đã có khá nhiều cuộc biểu tình và các phán quyết của toà án yêu cầu Uber phải chấm dứt hoạt động xe taxi UberPop giá rẻ.

Nhưng hiện nay Uber đang phải đối mặt với một thách thức lớn hơn, tới từ chính những người mà họ không ngờ tới: chính những tài xế của Uber.

Quá mệt mỏi với sự cắt giảm giá cước của mỗi chuyến xe, các tài xế đã biểu tình, lập công đoàn và thậm chí xây dựng ứng dụng riêng cho mình để cạnh tranh với Uber. Tháng trước, một nhóm tài xế đã phát hành ứng dụng đặt xe tương tự Uber trên điện thoại thông minh với hy vọng họ sẽ đuổi được ứng dụng đặt xe đến từ nước Mỹ này và toàn quyền kiểm soát hoạt động kinh doanh của họ.

Người sáng lập ra ứng dụng này hình dung nó như một sản phẩm "Made in France" thay thế cho sự độc tôn của Uber trên đất nước họ. Tuy nhiên vẫn còn nhiều câu hỏi liên quan đến khả năng tồn tại của nó cùng với việc thu hút người dùng là một thử thách lớn.

Ứng dụng có tên VTC Cab đã phát hành trên Google Play Store vào tháng 11 và trên iTunes vào tuần trước, VTC là từ viết tắt trong tiếng Pháp có ý nghĩa dịch vụ tài xế riêng không thông qua công ty taxi. Ứng dụng có tính năng giống hệt Uber cộng thêm việc có thể đặt xe vào thời điểm đã hẹn trước. Hiện VTC không thu phí dịch vụ về cho riêng mình cho mỗi chuyến đi, thay vì vậy nó hoạt động như một tổ chức phi lợi nhuận nhưng ai muốn tham gia thì phải đóng phí hội viên.

Nhà sáng lập ứng dụng, Mohammed Radi, nói mục tiêu của ông là giúp các tài xế của Uber có thể tự quản lí việc kinh doanh của mình. Radi chia sẻ rằng: "Chúng tôi muốn lấy lại quyền lợi của mình từ tay Uber. Uber không phải là đại diện của cộng đồng chúng tôi. Họ chỉ là công ty về công nghệ mà không có sự liên kết nào với ngành giao thông vận tải. Họ đối xử con người như những con số. Những người tài xế, được coi là những con số, hoàn toàn không vui về việc này."

Trong khi Uber lấy 20% tiền hoa hồng trong mỗi chuyến đi, VTC Cab thu phí hội viên 250 euro (Khoảng 6,200,000 VND) hàng tháng và cho phép tài xế giữ toàn bộ số tiền họ kiếm được. Radi nói rằng phí hội viên dùng để duy trì ứng dụng và trả lương cho các bên liên quan. Ông còn chia sẻ VTC Cab sẽ có đường dây nóng để khách hàng gọi điện liên lạc, thay vì sử dụng email như Uber.

"Chúng tôi là tổ chức phi lợi nhuận, chúng tôi không hứng thú đến việc kiếm tiền trên nguồn thu nhập của các tài xế." Radi bày tỏ. Ông nói rằng công ty tốn khoảng 200.000 USD một năm để duy trì ứng dụng và họ chưa lấy bất kì nguồn vốn đầu tư nào tự bên ngoài. Hiện tại công ty đã bắt đầu đặt quảng cáo trên Google và Facebook.

Hiện dịch vụ này đang có khoảng 1500 tài xế khắp Paris đăng kí sử dụng, họ được trải nghiệm tháng đầu miễn phí hội viên. Công ty đang nhắm đến mục tiêu 5000 tài xế vào đầu năm sau. Radi nói rằng ông biết các tài xế trong vài tháng đầu sẽ sử dụng song song 2 dịch vụ Uber và VTC Cab, tuy nhiên ông hy vọng họ sẽ từ từ chuyển sang sử dụng hẳn VTC Cab trong tương lai. Điều này sẽ giúp giảm thiểu số lượng 10.000 tài xế của Uber tại Pháp, và dẫn đến việc khách hàng sẽ chuyển sang dùng VTC Cab vì nế họ sử dụng Uber, họ sẽ phải phải đợi lâu để bắt xe cùng với hiện tương tăng giá giờ cao điểm (surge price) diễn ra thường xuyên hơn trên Uber.

Lời hứa không thu hoa hồng này từ VTC Cab có thể lôi kéo được các tài xế Uber đang bất mãn. Tuy nhiên sẽ không rõ khách hàng chọn đặt xe bên nào. Giá cước của VTC Cab hiện bằng với giá cước của Uber trước đợt giảm giá: 1,4 Euro/1 km với giá mở cửa là 8 Euro. Uber vào tháng trước đã giảm 20% giá phí dịch vụ và giá mở cửa, khiến gây ra một cuộc biểu tình nhỏ bên ngoài trụ sở chính của Uber. Hiện nay chỉ có khoảng 500 đến 1000 người dùng Android tải ứng dụng về theo thống kê của Google Play Store.

Radi nói rằng ứng dụng sẽ được cá nhân hoá nhiều hơn và việc "Made in France" sẽ khiến mang lại cho công ty nhiều khách hàng. Ông nói người đặt xe có thể tự chọn tài xế ưa thíchcộng với việc chăm sóc hỗ trợ khách hàng sẽ tốt hơn cả Uber.

Hiện Uber vẫn tiếp tục thống lĩnh thị trường Pháp với 1,3 triệu người dùng và thị trường hiện nay đã trở nên náo nhiệt với vô số ứng dụng đặt xe tương tự, thậm chí chính quyền thành phố Paris đã pháp hành ứng dụng đặt xe taxi của riêng họ. Các chuyên gia nói rằng VTC Cab sẽ gặp khó khăn trong vấn đề cạnh tranh này.

Théodore Monzies, nhà sáng lập của Eurecab - ứng dụng so sánh giá và đặt xe của Pháp, nói rằng: "Xây dụng ứng dụng tốt cùng việc tìm kiếm khách hàng đòi hỏi rất nhiều thời gian và vốn liếng. Tôi chúc họ thành công, nhưng tôi không trông đợi vào điều ấy."

Uber, về phần mình, dường như không quá quan tâm về vấn đề này. Phát ngôn viên của Uber tại Pháp Thomas Meister nói rằng số lượng các tài xế bất mãn chiếm một phần rất nhỏ, và việc giảm giá cước đã giúp các tài xế tăng thêm thu nhập trong tháng vừa qua. Ông nói rằng chính khách hàng sẽ là người định đoạt số phận Uber cũng như các đối thủ khác.

"Chúng tôi luôn nói rằng Uber luôn chào đón các đối thủ cạnh tranh cho dù họ có chống lại chúng tôi đi nữa. Hơn nữa, khách hàng được quyền tự do chọn nữa ai sẽ là người chở họ, và đó là quyền từ trước đến giờ của khách hàng. Cho nên nếu họ tự tạo một ứng dụng riêng cho họ thì tốt thôi, không vấn đề gì cả." - Meister phát biểu trong buổi phỏng vấn.

Hiện đã có nhiều sự bất đồng quan điểm nổi lên trong việc giảm giá cước của Uber vừa qua tại Pháp, nhiều người đang kháo nhau thành lập công đoàn để hình thành sức mạnh đàm phán. Sayah Baaroun, tổng thư kí của công đoàn tài xế SCP-VTC, nói các hãng truyền thông Pháp rằng Uber cùng các dịch vụ đặt xe khác đang tiến hành một cuộc chiến về giá mà các tài xế đều không có tiếng nói trong đó. Baaroun cáo buộc Uber vì "hệ thống chi trả trá hình" của họ và việc họ hứa suông rằng tài xế sẽ có được sự độc lập về doanh thu.

Radi nhấn mạnh: "Uber bước chân vào và phá hủy thị trường của chúng tôi. Thị trường xe taxi vốn đã rất ổn định với giá cả phải chăng. Họ đến và đảo ngược thế giới yên bình này."

Một tài xế Uber chia sẻ rằng anh ta rất thất vọng vì Uber giảm giá cước, nhưng anh cũng do dự khi phải trả 250 euro một tháng cho một dịch vụ chưa có nhiều khách hàng. Tuy nhiên với một số tài xế khác khi được giải thích về cách thức hoạt động của VTC Cab thì họ thấy khá hấp dẫn. 

Sofiane, tài xế Uber, nói rằng anh ta phải làm việc lâu hơn để kiếm đủ tiền khi Uber quyết định giảm giá cước cho hành khách. Anh ta chia sẻ suy nghĩ của mình về việc thành lập công đoàn: "Chúng ta như những hạt mưa, nếu chúng ta rơi xuống đất thì sẽ bị trôi mất. Nhưng nếu chúng ta rơi vào cái xô nào đó thì chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn rất nhiều."

Radi nghĩ rằng loại hình kinh doanh của VTC Cab có thể áp dụng ngoài Paris, ông đang hy vọng sự hợp tác đến từ thị trường Mỹ. Hiện tại công đoàn lao động ở Mỹ không quá căng thẳng như ở Pháp. Tuy nhiên theo bộ luật mới đây ở bang Seattle, tài xế Uber đã có thể thành lập công đoàn và theo bộ luật trong tương lai Uber ở bang California có thể sẽ phải đối xử với các tài xế Uber như là nhân viên chính thức, chứ không phải là một nhân viện hợp đồng độc lập như hiện tại.

"Tôi biết nước Mỹ, nên có lẽ họ sẽ không hiểu việc chúng tôi đang làm. Nhưng tôi nghĩ nếu được phổ cập về vấn đề này và nếu chúng tôi có cơ hội gặp gỡ với các lãnh đạo ngành giao thông vận tải ở Mỹ thì chúng tôi sẽ tạo được một thứ gì đó rất hay cho tất cả mọi người." Radi chia sẻ.

Một số người dùng ứng dụng VTC Cab nói rằng nó không thực sự trực quan như Uber, và trải nghiệm cũng không mượt mà cho lắm. Việc đặt xe tốn nhiều thời gian hơn một chút, không thể kết nối thẻ tín dụng vào trong ứng dụng, định vị không chính xác là những yếu điểm hiện có trên VTC Cab. Abdallah Lotfi Heouamel, hiện đang là tài xế của VTC Cab, chia sẻ rằng anh ta biết được VTC Cab qua Facebook và WhatsApp. Heouamel đã phải làm thêm 4 đến 5 tiếng 1 ngày để bù đắp lại số tiền khi Uber giảm giá cước. Khi biết được VTC Cab, anh ta thấy được cơ hội để làm chủ công việc của mình.

"Họ không có quyền cắt giảm giá cước mà không thông qua ý kiến của chúng tôi. Việc đó không thế xảy ra tại Pháp được, nơi mà quyền công nhân lẫn quyền con người đều được bảo vệ." - Heouamel chia sẻ. Tuy nhiên anh ta hiểu được rằng rất khó để hạ gục một công ty mạnh về tài chính lẫn danh tiếng như Uber, và hiện tại anh sẽ sử dụng song song cả hai dịch vụ. Nhưng Heouamel vẫn hướng về VTC Cab hơn và hy vọng một ngày anh có thể tắt hoàn toàn ứng dụng Uber.

Heouamel nói: "Đây là một điều mới mẻ cho chúng tôi. Trong quá khứ, chúng tôi tổ chức chưa được tốt. Nhưng thời thế sẽ thay đổi, tuy sự thay đổi có thể kéo dài một, hai, ba năm hay lâu hơn; nhưng chắc chắn nó sẽ xảy ra."

Tham khảo TheVerge