Thượng Hải "di chuyển" cả khu phố lịch sử bằng robot: Dự án đô thị ấn tượng bậc nhất Trung Quốc

Nằm trong khu vực Zhangyuan thuộc quận Tĩnh An, trung tâm thành phố Thượng Hải, khu phức hợp Huayanli là một dãy nhà mang phong cách shikumen truyền thống, được xây dựng từ những năm 1920 - 1930.

Với lịch sử lâu đời và kiến trúc độc đáo, Huayanli là một phần quan trọng trong ký ức đô thị của Thượng Hải. Tuy nhiên, để phục vụ cho kế hoạch xây dựng một tổ hợp công trình ngầm ba tầng mới bên dưới, chính quyền thành phố đã phải đưa ra một quyết định táo bạo: di chuyển toàn bộ khối nhà này đi vài trăm mét, một nhiệm vụ tưởng như bất khả thi với những công cụ xây dựng truyền thống.

Dự án nhanh chóng được đánh giá là một trong những cuộc di dời kiến trúc lớn nhất và phức tạp nhất từng được thực hiện ở Trung Quốc.

Với diện tích gần 4.030 mét vuông và khối lượng lên tới 7.382 tấn, việc bảo tồn nguyên vẹn khu nhà cổ trong quá trình di chuyển là một bài toán không dễ giải.

Nhưng thay vì phá dỡ hay tháo rời từng phần để tái dựng, các kỹ sư đã lựa chọn một phương án ngoạn mục hơn: nâng cả khu phố lên khỏi mặt đất và "cho nó đi bộ" đến nơi an toàn.

Để hiện thực hóa ý tưởng đó, các chuyên gia đã áp dụng công nghệ mô hình hóa thông tin tòa nhà (BIM) kết hợp quét đám mây điểm để tạo ra bản thiết kế 3D chính xác đến từng viên gạch.

Nhờ mô hình này, họ có thể phân tích các điểm va chạm tiềm ẩn, đánh giá tình trạng kết cấu và lên kế hoạch di dời chi tiết. Hỗ trợ đắc lực cho khâu phân tích là các mô-đun AI học sâu, giúp điều phối robot đào đất hoạt động trong không gian hẹp dưới 1,2 mét, tự động phân biệt giữa đất sét và chướng ngại vật rắn để tránh tổn hại kết cấu bên trên.

Khi công tác chuẩn bị hoàn tất, toàn bộ khối nhà Huayanli được nâng lên trên một khung thép gia cố và bắt đầu cuộc hành trình đặc biệt vào ngày 19 tháng 5. Công cụ di chuyển chính là 432 robot thủy lực chuyên dụng, thiết kế như những "đôi chân kim loại" có khả năng tự điều hướng.

Dù di chuyển với tốc độ chỉ khoảng 10 mét mỗi ngày, nhưng nhờ sự phối hợp chặt chẽ, đội quân robot đã giúp khối công trình đồ sộ trượt qua các ngõ hẻm chật hẹp, len lỏi giữa lòng phố cổ mà không làm vỡ một viên gạch nào.

Điểm ấn tượng nhất của công nghệ này nằm ở sự an toàn và chính xác: mỗi robot có khoảng sáng gầm cực thấp, có thể được điều khiển từ xa và điều chỉnh độ cao, độ nghiêng một cách tinh vi. Với hàng trăm robot hoạt động đồng thời, từng centimet di chuyển của khối nhà đều được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo không xảy ra sai lệch dù là nhỏ nhất.

Theo kế hoạch, khu phố Huayanli sẽ được trả về vị trí ban đầu ngay sau khi dự án xây dựng ngầm hoàn thành.

Phía bên dưới sẽ là tổ hợp không gian văn hóa, thương mại hiện đại, tích hợp hơn 100 chỗ đậu xe cùng các lối kết nối trực tiếp đến ba tuyến tàu điện ngầm quan trọng của Thượng Hải là số 2, 12 và 13.

Với vị trí trung tâm, đây sẽ là một mắt xích quan trọng trong chiến lược tái cấu trúc đô thị của thành phố ,vừa bảo tồn di sản, vừa thúc đẩy hiện đại hóa hạ tầng.

Trên thế giới, công nghệ "di chuyển công trình bằng robot" không phải lần đầu được áp dụng, nhưng quy mô và độ phức tạp của dự án tại Zhangyuan khiến nó trở thành ví dụ ấn tượng nhất cho đến thời điểm hiện tại.

Việc một khu phố cổ có thể "đi bộ" để tránh đường cho các dự án hiện đại mà không phải hy sinh giá trị lịch sử là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của đổi mới công nghệ trong quản trị đô thị.