Xem World Cup sẽ khiến bạn béo lên: Đây là cách để phòng tránh

Chắc hẳn nhiều người đã biết đến tấm biếm họa này: Những chiếc TV theo thời đại cứ mỏng dần đi, còn vòng eo của chúng ta thì ngày một lớn lên. Thoạt đầu, mọi thứ nghe chừng chẳng liên quan, nhưng khoa học đã thực sự chứng minh:

Dành nhiều thời gian trước một chiếc TV sẽ khiến chúng ta béo lên.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí JAMA cho thấy cứ 2 tiếng xem TV mỗi ngày sẽ khiến nguy cơ béo phì của người trưởng thành tăng lên 23%. Cùng với đó là 20% nguy cơ mắc tiểu đường, 15% nguy cơ phát triển bệnh tim mạch và 13% nguy cơ tử vong sớm.

Hai tiếng là khoảng thời gian của một trận bóng đá, tính cả giờ nghỉ. Chưa kể, mỗi trận đấu trong Wolrd Cup năm nay đều được FIFA kéo dài thêm thời gian bù giờ, khiến thời lượng các cầu thủ ở trên sân đều vượt quá 100 phút.

Một nghiên cứu khác đăng trên tạp chí British Journal of Sports Medicine quy đổi mỗi 2 tiếng đồng hồ xem TV khiến bạn giảm 44 phút tuổi thọ trong cả cuộc đời. Trong so sánh, hút một điếu thuốc lá chỉ làm giảm tuổi thọ của bạn đi 11 phút.

Vậy nghịch lý nào đang diễn ra ở đây? Tại sao một sự kiện thể thao, dành để tôn vinh sức khỏe của con người, lại có thể khiến chúng ta tăng cân và yếu đi? Làm thế nào để sửa chữa điều sai lầm đã xảy ra ở đâu đó?

Hãy cùng tìm hiểu:

Tại sao TV khiến chúng ta béo lên?

Nghiên cứu đầu tiên tìm hiểu mối liên hệ về béo phì và thời gian xem TV đã được Trường Sức khỏe Cộng đồng Harvard TH Chan, Hoa Kỳ thực hiện từ năm 1985. Đây là khoảng thời gian mà truyền hình còn đang là phương tiện truyền thông chủ đạo, mới mẻ và hấp dẫn nhất.

Những chiếc TV khi đó đã chiếm thời gian của xã hội như cách mà điện thoại, Facebook, Youtube thu hút chúng ta bây giờ. Trẻ em, thanh thiếu niên là những đối tượng đặc biệt bị ảnh hưởng bởi TV, vì thời gian mà chúng dành ra cho nó quá nhiều.

Trẻ em có thể xem TV cả ngày ở nhà, nhiều đến nỗi một số nhà khoa học đã tự hỏi: Nếu bọn trẻ cứ xem TV như vậy thì có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của chúng hay không? (Một câu hỏi tương tự đang được đặt ra với Youtube và TikTok ở thời đại này).

Để bắt đầu tìm hiểu, nhiều nhà nghiên cứu đã thiết kế các thí nghiệm theo dõi trẻ em trong thời gian dài. Họ phát hiện những đứa trẻ dành quá nhiều thời gian xem TV có thể bị giảm chú ý, chậm phát triển ngôn ngữ, TV cũng ảnh hưởng tới chức năng điều hành và giao tiếp của trẻ.

Bên cạnh đó, một trong những phát hiện đáng báo động mà nghiên cứu trong thập niên 1980 đã tìm thấy, đó là TV có thể khiến trẻ em béo lên. Những đứa trẻ được cho xem TV càng sớm, có TV trong phòng ngủ và càng dành nhiều thời gian xem TV thì càng có nguy cơ tăng cân hơn bạn bè đồng trang lứa.

Bằng chứng tích lũy khi đó đủ nhiều, đến nỗi một số trường học ở Mỹ đã đưa vào chương trình giảng dạy của mình một môn học mới, gọi là môn "Tắt TV". Môn học được thiết kế thành 18 tiết dàn đều trong 6 tháng để giúp trẻ em từ lớp 3 và lớp 4 kiểm soát thói quen xem truyền hình, từ đó tránh được hiệu ứng tăng cân do bị ảnh hưởng từ thời gian TV.

Nhưng tại sao trẻ xem TV nhiều có thể tăng cân? Hóa ra lý do không phải điều gì quá huyền bí. Những chiếc màn hình chỉ đơn giản giữ những đứa trẻ ngồi một chỗ quá lâu trong nhà, khiến cuộc sống của chúng bị thiếu hoạt động thể chất ngoài trời – yếu tố cực kỳ cần thiết cho sự phát triển lành mạnh của trẻ.

Thêm vào đó, nghiên cứu chỉ ra quảng cáo đồ ăn nhanh, nước ngọt và các sản phẩm chế biến trên TV có thể ảnh hưởng tới trẻ em, khiến chúng dễ chọn thực phẩm chứa calo không lành mạnh, nhiều đường và chất béo hơn.

Người lớn - trớ trêu thay - cũng bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng tương tự. Tuy nhiên, mãi đến khoảng những năm 2010, bằng chứng liên kết thời gian xem TV với nguy cơ béo phì ở người trưởng thành mới được thiết lập.

Nguyên nhân đến từ sự tự phụ của chúng ta. Chúng ta nghĩ rằng khi chúng ta đủ lớn và có nhận thức thì có thể tự điều chỉnh hành vi của mình và giảm tác hại đến từ TV. Thế nhưng, thực tế không phải vậy.

Liluan Cheung, giảng viên tại Khoa Dinh dưỡng, Trường Sức khỏe Cộng đồng Harvard TH Chan cho biết: "Hiện nay chúng ta đã có bằng chứng thuyết phục trên người lớn, nói rằng khi họ xem tivi càng nhiều thì càng có khả năng tăng cân, trở nên thừa cân hoặc béo phì".

Bất kỳ người trưởng thành nào cũng có thể trở thành một đứa trẻ khi ngồi trước TV. Họ tiếp tục lối sống tĩnh tại của mình, không vận động, ngồi hoặc nằm ườn trên sofa và dán mắt vào chương trình truyền hình.

Hành vi xem TV cũng giải phóng đôi tay khiến chúng ta muốn tìm kiếm thứ gì đó để ăn. Cùng là ngồi một chỗ nhưng nghiên cứu trên tạp chí Pediatrics cho thấy xem TV tạo ra hiệu ứng tăng cân vượt trội so với hành vi ngồi sử dụng máy tính, điện thoại hoặc thiết bị chơi game cầm tay.

Thêm vào đó, đa số các loại thực phẩm mà chúng ta chọn khi thưởng thức một chương trình TV cũng là thực phẩm kém lành mạnh. Một nghiên cứu của Đại học Liverpool cho thấy quảng cáo thực phẩm trên TV có thể tác động đến lựa chọn của người trưởng thành.

Nó không nhất thiết khiến chúng ta mua sản phẩm đang được quảng cáo, như cách một đứa trẻ sẽ đòi hỏi. Nhưng những quảng cáo sẽ khiến chúng ta thèm hương vị ngọt ngào, từ đó mọi người sẽ có xu hướng chọn ăn thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo và muối có sẵn quanh mình.

Nghiên cứu trên tạp chí American Journal of Clinical Nutrition chỉ ra một hiệu ứng thậm chí còn tinh tế hơn. Nó cho thấy khi bạn vừa ăn vừa xem TV, não bộ có thể bị mất tập trung và quên đi cảm giác bạn đã no.

Từ đó, những người vừa ăn vừa xem TV thường nạp nhiều hơn từ 10-25% lượng calo so với ngưỡng bình thường của họ. Thậm chí, những chương trình TV có độ hấp dẫn cao như phim truyện còn khiến người xem ăn nhiều hơn tới 65% lượng calo mà họ cần.

Để không tăng cân mùa World Cup

Vậy là nguyên nhân đã được chỉ rõ:

1. Xem TV khiến chúng ta ngồi một chỗ quá lâu

2. TV có xu hướng khiến chúng ta chọn thực phẩm kém lành mạnh

3. Vừa ăn vừa xem TV dễ khiến chúng ta ăn quá độ

Cả ba hành vi trên đều dẫn đến cùng một hậu quả, khiến bạn tăng cân trong mùa World Cup. Và cách khắc phục không gì khác chính là hạn chế từng nguyên nhân một.

Trong một tài liệu hướng dẫn có tên "Lời khuyên sức khỏe cho người hâm mộ World Cup", Bộ Y tế Hồng Kông đưa ra một số mẹo mà bạn có thể áp dụng. Đầu tiên, họ khuyến cáo khán giả khi xem các trận bóng trên TV nên thường xuyên duỗi người và di chuyển.

Ngoài ra, bạn có thể tập một vài bài thể dục tại chỗ, ví dụ như squat, lunges, nhấc bắp chân, chống đẩy, vung tay hoặc bất cứ động tác nào bạn nghĩ ra. Nếu nhà bạn có một máy đạp xe tại chỗ hoặc máy chạy bộ, sẽ khá lý tưởng nếu bạn đặt chúng trước TV và tập luyện trong khi thưởng thức World Cup.

Lời khuyên tiếp theo của Bộ Y tế Hồng Kông là hãy chọn các món ăn nhẹ lành mạnh, ví dụ như khoai tây, khoai lang nướng, các loại hạt không ướp muối, bỏng ngô ít béo thay cho các loại snack khoai tây chiên dầu bán sẵn, bỏng ngô bơ hoặc sô cô la.

Tốt nhất, bạn nên chọn trái cây tươi làm bữa ăn nhẹ trong khi xem World Cup. Về nước uống, hãy chọn nước lọc hoặc một thức uống tự pha như nước chanh thay vì đồ uống sẵn chứa nhiều đường, hoặc bia rượu, đồ uống có cồn.

Khi ăn và uống trong một trận bóng, hãy để ý đến lượng tiêu thụ của bạn. Để làm được điều này, hãy tính toán trước khẩu phần calo mà bạn muốn tiêu thụ trong ngày.

Nên nhớ, việc bạn tăng hay giảm cân hoàn toàn phụ thuộc vào lượng thâm hụt calo mà hoạt động vận động trừ đi calo từ thức ăn bạn nạp vào. Ví dụ, một bữa ăn nhẹ điển hình, gồm một túi khoai tây chiên, một cốc nước ngọt, hoặc bia, một phần bánh pizza đã có thể nạp vào cơ thể bạn 1000 kcal.

Để đốt cháy hết lượng calo này, một người nặng 70 kg cần chạy liên tục trong khoảng 1 tiếng 15 phút, ở tốc độ 8km/h để hoàn thành quãng đường 10 km. Đừng quên ngay cả khi bạn đã chọn thức ăn vặt lành mạnh hơn, bạn vẫn phải tính toán calo.

Chẳng hạn một túi đậu phộng nặng 85 gram là một nguồn chất xơ, protein và chất béo lành mạnh vẫn có thể nạp vào cơ thể bạn 500 kcal, khiến bạn phải chạy liên tục trong hơn 30 phút để đốt cháy. Nhưng thời gian bạn ăn hết túi đậu phộng đó là bao lâu, có lẽ không quá 10 phút.

Vậy lời khuyên tiếp theo là gì? Đừng ngấu nghiến bất kỳ loại thức ăn vặt nào của bạn một cách nhanh chóng. Trong khi xem một trận bóng, hãy thưởng thức bữa ăn một cách chậm rãi.

Hãy nhớ TV có thể khiến bạn mất tập trung và ăn nhiều hơn, no hơn mức cần thiết. Do đó, bạn cần ăn chậm lại, điều này sẽ giúp bạn dễ kiểm soát được hành vi ăn uống của mình.

Cuối cùng, bạn hoàn toàn có thể chọn phương án không ăn vặt trong khi thưởng thức các trận cầu World Cup. Đây có lẽ là phương án an toàn nhất. Nhưng hãy nhớ, đa số những trận cầu đinh của World Cup năm nay đều diễn ra vào khung giờ muộn, theo giờ Việt Nam.

Điều đó có nghĩa là bạn có thể bị đói vào lúc 23 giờ cho tới 4 giờ sáng, là khoảng thời gian diễn ra các trận bóng. Để hạn chế cơn đói giữa giờ, hãy ăn một bữa chính vào buổi tối với nhiều protein thay vì carbohydrate.

Một mặt, protein trong chế độ ăn sẽ giữ cho bạn no lâu hơn, còn giảm carbohydrate sẽ giúp bạn đỡ cảm thấy buồn ngủ để có thể thức trọn vẹn thưởng thức các trận đấu. Chúc bạn trải qua một mùa World Cup mà không bị béo lên!

Tham khảo Harvard, Ncbi, Hkgov, Eatthis, Lark