NASA sẽ không đưa phi hành gia lên Sao Hỏa cho đến khi họ tạo ra được loại thức ăn phù hợp

Trong không gian, bánh tortillas là món ăn rất được ưa chuộng. Theo một quyển tạp chí vô danh của các nhà phi hành gia có liệt kê những suy nghĩ cá nhân của họ trong thời gian làm việc trên trạm không gian quốc tế, trong đó họ đặc biệt thích thú nhắc đi nhắc lại món bánh màu trắng mỏng dẹp này.

Kể từ lần đầu tiên có mặt trên thực đơn của sứ mệnh Tàu Con Thoi vào năm 1985, loại bánh tortillas này đã trở thành một phần chủ yếu trong chế độ ăn uống của các phi hành gia.

“Chúng tôi luôn thấy thích thú khi quay phim lại những khoảnh khắc mở túi đựng và ăn ngấu nghiến món bánh tortillas. Chúng thật sự rất tuyệt vời, có lẽ đó là những chiếc bánh ngon nhất mà tôi từng được ăn” một phi hành gia trên ISS đã viết.

“Tôi được thông báo rằng sẽ có một ít bánh được gởi đến và mỗi người sẽ nhận được hai cái một tuần. Tôi thì muốn hai cái một ngày cơ” một người khác cho biết.

Không chỉ món bánh tortillas để lại một cảm giác khó quên cho các phi hành gia, những món ăn vặt khác cũng đóng vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ dài ngày. Jack Suster, một nhà nghiên cứu đã tư vấn cho NASA về phúc lợi cho các phi hành gia cho biết: “Bất kỳ lúc nào các phi hành gia yêu cầu được cung cấp một thứ gì đó, thức ăn vặt luôn được liệt kê hàng đầu”.

Trên ISS người ta có rất nhiều cách khác nhau để đáp ứng yêu cầu về bữa ăn của các nhân viên. Nhiều chuyến hàng được phóng lên hàng năm chứa đầy các món ăn vặt ưa thích (đặc biệt là thịt bò sấy khô) và các nhân viên đến từ nhiều nước khác nhau thường trao đổi các món ăn đặc biệt của họ.

Tuy nhiên hệ thống thực phẩm hiện tại của ISS chỉ được thiết kế cho các nhiệm vụ kéo dài tối đa 12 tháng. Còn nói đến sứ mệnh sao Hỏa là nói đến một chuyến hành trình dài đến ba năm trời, mọi thứ không hề đơn giản đến vậy.

“Chúng tôi gặp rất nhiều cản trở và hạn chế trong các nhiệm vụ như thế này”, theo Grace Douglas, nhà khoa học công nghệ thực phẩm của Trung tâm Vũ trụ Johnson, NASA.

Điều này có nghĩa là các phi hành gia sẽ không thể mang các món ăn vặt ưa thích, mà phải dựa vào một danh sách bữa ăn giới hạn và cực kỳ cứng nhắc.

Vào Lễ Tạ Ơn năm 2017, các nhân viên của NASA trên ISS đã được thưởng thức thịt gà tây, khoai tây nghiền, bột bắp nhồi và nước sốt vị táo.

Mối quan tâm đầu tiên của Douglas là làm giảm tối đa nguy cơ bị ngộ độc, dị ứng khi đang làm việc trong không gian. Với một phi hành đoàn nhỏ, việc một phi hành gia bị tổn thương có thể làm hỏng nhiệm vụ, nhưng nếu một căn bệnh lan truyền giữa các thành viên trong đoàn ở môi trường chật hẹp có thể làm sự việc tồi tệ hơn nhiều lần.

Để giảm nguy cơ này, các túi đựng thức ăn như mì ống, phô mai hoặc mì xào sẽ được đông khô và các phi hành gia chỉ việc thêm nước nóng vào là có thể sử dụng ngay. Những món ăn không thể đông khô sẽ được xử lý bằng nhiệt để tiêu diệt bất kỳ loại vi khuẩn nào tồn tại.

Cách thức này được cho là không phù hợp để chuẩn bị thực phẩm cho nhiệm vụ sao Hỏa. Douglas nói: "Nhìn chung, không có gì tồn tại đến 5 năm trên kệ, và để thực hiện nhiệm vụ này chúng ta cần những kệ hàng tồn tại đến hơn 5 năm đó”. Ngoài ra, làm nóng những món ăn để khử trùng trước khi chúng được sử dụng tới hàng năm trời có thể làm giảm chất lượng dinh dưỡng và khiến hương vị trở nên tồi tệ hơn rất nhiều.

Để tìm ra sự cân bằng giữa sự vô trùng, dinh dưỡng và hương vị, Douglas đang thử nghiệm các loại chất chống oxy hóa mới và bao bì kín khí cũng như điều chỉnh quy trình khử trùng bằng nhiệt.

Giữ gìn lượng vitamin cao trong thức ăn lại là một vấn đề khác. Kể cả với thực phẩm đông lạnh, các chất vitamin sẽ dần mất đi khi chúng phản ứng với oxy trong không khí, khiến cho các phi hành gia dễ thiếu hụt các chất quan trọng. Sử dụng viên thuốc nén không phải là một giảm pháp khi chúng cũng sẽ bị hao hụt và người ta thường quên uống thuốc hơn là bỏ bữa ăn. “Nếu bạn muốn một sứ mệnh lên đến 3 năm, bạn phải đảm bảo có đầy đủ vitamin trong hàng loạt loại thực phẩm” Douglas nói.

Tại các trạm tiếp tế, các phi hành gia đang thêm nước nóng vào các túi thức ăn sấy khô.

Và một điều quan trọng nữa về thức ăn, đó là tỉ lệ calo. Khi cấu trúc xương của các phi hành gia không phải nâng đỡ cả cơ thể trong môi trường không trọng lực của ISS, họ thường bị mắc các bệnh loãng xương và teo cơ. Để chống lại vấn đề này, các phi hành gia mỗi ngày đều phải dành thời gian để tập luyện trên các máy chạy bộ, máy đạp xe có sẵn. Điều này buộc họ phải ăn các thực phẩm có chứa nhiều calo để hỗ trợ quá trình luyện tập nghiêm ngặt.

Đối với Douglas, việc này có nghĩa là ông phải thiết kế một thực đơn giàu dinh dưỡng và đa dạng nhất để người ăn không phải cảm thấy phát ngán trong thời gian dài.

Thức ăn dạng bột sữa có thể cung cấp lượng calo và vitamin trên lý thuyết, nhưng không thể đảm bảo các phi hành gia sẽ muốn ăn chúng. Trên ISS, những người không thích các món ăn sẽ bị gầy đi thấy rõ so với những người thích các món ăn được cung cấp. “Một bữa ăn sáng có thể lặp lại khoảng 5 ngày liên tiếp; chúng tôi thường thích ăn một món giống nhau và bỏ qua các món khác” một phi hành gia viết.

Tạo ra đúng loại thực phẩm phù hợp là một phần quan trọng để đảm bảo sứ mệnh sao Hỏa có thể thành công, Stuster nói. Khi các phi hành gia đang cách Trái Đất hàng chục triệu cây số, một thực đơn quen thuộc sẽ giúp gìn giữ mối liên kết với quê nhà của họ. Để có được ý tưởng về cách để tồn tại trong môi trường sao Hỏa, Stuster nghiên cứu cuộc sống của những người làm việc ở những địa điểm tách biệt nhất trên Trái Đất như giàn khoan dầu ngoài khơi, tàu chở hàng xuyên biển và trạm nghiên cứu tại Nam Cực. Trong các nhiệm vụ tại Nam Cực, người ta có xu hướng dùng bữa lâu hơn bình thường, có lẽ đó là khoảng thời gian mà họ cảm thấy bản thân không bị cô lập khỏi thế giới bên ngoài.

Hình dáng túi giúp chúng dính vào bàn ăn, trong khi bánh tortillas được sử dụng để gói toàn bộ món ăn lại mà không để lại vụn bánh.

“Có rất nhiều ví dụ về các cuộc thám hiểm mà con người ta gục ngã trong những điều kiện khắc nghiệt” Stuster bình luận. Điều này đặc biệt đúng với bốn phi hành gia trong sứ mệnh sao Hỏa dài đến 3 năm liên tiếp không ngừng nghỉ. “Bạn biết mọi thứ về những người còn lại, bạn biết mọi câu nói đùa và những khoảnh khắc khó chịu nhất của nhóm, nhưng bạn không thể tránh mặt đi vì ngoài cửa sổ mọi thứ tối đen như mực và cô đơn hơn cả”.

Nhưng trong môi trường chật hẹp của ISS, bữa ăn là dịp hiếm hoi các phi hành gia cảm thấy hòa hợp với nhau. “Cho đến nay cả ba chúng tôi đã cùng nhau ăn một bữa mỗi ngày và nói chuyện rất thoải mái về những gì chúng tôi đang làm” một phi hành gia viết. Các phi hành gia NASA khác viết về các món ăn của những người bạn Nga thật sự ấn tượng với họ.

Mặc dù NASA đang thử nghiệm các hệ thống tái tạo thực phẩm cho phép sản xuất ngay trên phi thuyền, nhưng Douglas nói rằng họ không thể trông cậy vào việc trồng cây trên sao Hỏa. Nhiệm vụ chủ yếu là tập trung vào thăm dò, vì thế họ nên sẵn sàng dùng thức ăn đóng gói sẵn hơn là giành thời gian chăm sóc mùa màng. “Nếu bạn phụ thuộc vào cái cây đang lớn mà nó không chịu phát triển thì sẽ là một rắc rối lớn” Douglas nói.

Theo Wired.